Parlament Islandii zatwierdził zmiany w ustawie regulującej sprzedaż należących do państwa akcji Íslandsbanki, jednego z trzech komercyjnych banków w kraju. Nowe przepisy, umożliwiają przeprowadzenie oferty publicznej w pierwszej połowie roku, z zachowaniem priorytetowego dostępu dla drobnych inwestorów indywidualnych.
Decyzja ta zapadła w atmosferze kontrowersji wokół poprzedniej sprzedaży udziałów w Íslandsbanki w 2022 roku, która wywołała skandal z powodu braku przejrzystości, zarzutów o preferencyjne traktowanie niektórych inwestorów oraz ograniczonego dostępu dla społeczeństwa. W konsekwencji Urząd Nadzoru Finansowego (FME) i Narodowy Urząd Audytowy skrytykowały cały proces, a wysokim rangą urzędnikom rządowym udzielono oficjalnych nagan. Ówczesny minister finansów Bjarni Benediktsson ustąpił ze stanowiska po negatywnej opinii Rzecznika Praw Obywatelskich (Bjarni zamienił się stanowiskami z Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir). Wysoką grzywną ukarano również Íslandsbanki.
W odpowiedzi na te wydarzenia w 2023 roku opracowano nowe przepisy, które mają zapewnić, że przyszłe akcje sprzedaży państwowych akcji będą odbywać się zgodnie z zasadami równości, przejrzystości, efektywności i bezstronności. Najnowsze zmiany wprowadzają także trzecią kategorię inwestorów – tzw. „Księgę Ofert C” – która umożliwi udział w kupnie instytucjom finansowym zarządzającym portfelami inwestycyjnymi o wartości przekraczającej 70 mld ISK (ok. 500 mln USD) w ramach tradycyjnego procesu alokacji.
Według Ministerstwa Finansów nowe rozwiązanie ma zachęcić większe instytucje do udziału w ofercie, bez ograniczania przy tym preferencji dla drobnych inwestorów indywidualnych. Ci ostatni nadal będą mieli dostęp do Księgi Ofert A, gwarantującej najniższą cenę.
Księga Ofert B pozostanie otwarta dla osób fizycznych i prawnych, z zachowaniem mechanizmu aukcji holenderskiej. Trójstopniowa struktura ma zmaksymalizować popyt, rozszerzyć grono inwestorów i zapewnić państwu jak najlepszy zwrot z inwestycji.
Minister finansów i gospodarki, Daði Már Kristófersson, podkreślił, że znowelizowane prawo lepiej odpowiada wymogom przejrzystości i sprawiedliwości. „Ważne jest, aby Skarb Państwa uzyskał jak najlepszą cenę za swoje udziały, co pozwoli zmniejszyć dług publiczny. Jednocześnie priorytetowy dostęp dla społeczeństwa pozostaje niezmieniony” – oświadczył.
Rząd nie ujawnił jeszcze dokładnego terminu ani wielkości oferty, ale zapowiedział, że sprzedaż odbędzie się ona w pierwszej połowie 2025 roku. Obecnie państwo posiada nieco ponad 40% akcji Íslandsbanki.
