Cywilni specjaliści z Islandii będą pełnić służbę w centrum dowodzenia zlokalizowanym przy granicy fińsko-rosyjskiej. Wezmą udział w realizacji projektu prowadzonego przez Szwecję, który jest częścią zwiększonej gotowości NATO na granicach z Rosją.
Na szczycie NATO, który odbył się w czerwcu w Hadze, ogłoszono, że personel z Islandii będzie częścią tzw. sił wysuniętej obecności sojuszu w północnej Finlandii. W pisemnej odpowiedzi na zapytanie redakcji Vísir ministerstwo spraw zagranicznych poinformowało, że osoby te mają obsługiwać ćwiczenia wojskowe i wspierać obecność mobilnych sił państw członkowskich.
„Centrum, które realizuje projekt i zarządza siłami przybywającymi do Finlandii, jest obsługiwane przez żołnierzy i personel cywilny, a Islandia zapewnia właśnie tych cywilnych pracowników, podobnie jak ma to miejsce w wielu innych strukturach NATO, m.in. w krajach bałtyckich i licznych centrach dowodzenia sojuszu” – poinformowało ministerstwo.
Projekt był przygotowywany od pewnego czasu. Ministrowie obrony państw NATO zdecydowali o jego uruchomieniu 14 czerwca ubiegłego roku. Szwecja pełni w nim rolę lidera i odpowiada za większość prac przygotowawczych wspólnie z Finlandią jako państwem goszczącym. Projekt ma zostać w pełni zrealizowany do 2027 roku, dlatego dokładny charakter udziału Islandii nie jest jeszcze przesądzony.
Ægir Þór Eysteinsson, rzecznik prasowy islandzkiego ministerstwa spraw zagranicznych powiedział, że przykładami islandzkich specjalistów wcielonych do sił wysuniętej obecności są rzecznicy prasowi i doradcy polityczni.
Po czerwcowym szczycie ujawniono więcej informacji dotyczących projektu. Oprócz Islandii i wspomnianych państw nordyckich wezmą w nim udział również Dania, Francja, Norwegia i Wielka Brytania. W Szwecji zwrócono uwagę na fakt, że Stany Zjednoczone nie zamierzają w nim aktywnie uczestniczyć. Na stronach internetowych ministerstw spraw zagranicznych i obrony państw uczestniczących zaznaczono, że realizacja projektu to wyraźny sygnał dotyczący gotowości sojuszu do reakcji wobec zagrożeń ze wschodu – zarówno w rejonie Morza Czarnego, jak i na dalekiej północy.
Centra dowodzenia, w których będą pracować Islandczycy, są zlokalizowane w Rovaniemi i Sodankylä, na północy Finlandii i południowej części Laponii.
„Poprzez stworzenie warunków do szybkiego przyjęcia, integracji i postawienia w stan gotowości jednostek sojuszu w tym regionie, siły wysuniętej obecności w Finlandii wzmocnią pozycję obronną i zdolności odstraszania NATO wobec Rosji” – napisano w komunikacie ministerstw obrony i spraw zagranicznych państw uczestniczących.
