Na rzece Hvítá trwa powódź glacjalna, czyli jökulhlaup. Lodowiec Svartárjökull cofnął się jednak w ostatnich latach, a w jeziorze przed poprzednim większym spływem pięć lat temu było więcej wody. Dlatego też wciąż nie wiadomo, jak duża będzie obecna fala.
Poziom rzeki Hvítá przy moście powyżej miejscowości Húsafell podniósł się o pół metra ponad normalne dobowe wahania. Spływ rozpoczął się w jeziorze Hafrafellslón, położonym u podnóża jęzora lodowcowego Svartárjökull, który stanowi część lodowca Langjökull. Stamtąd woda spływa do rzeki Svartá, a następnie do Hvítá w Borgarfjörður.
Islandzki Instytut Meteorologii ostrzegł mieszkańców przed możliwymi skutkami wezbrania rzeki dla gospodarstw i żywego inwentarza. Elmar Snorrason, mieszkaniec Húsafell, przyglądał się wodzie z pola w Sandar przy moście Hvítárbrú, gdy rozmawiał z nim reporter RÚV.
„Rzeka jest mętna, a jej stan wyższy niż zwykle. Zauważyłem to rano w drodze do pracy – Hvítá poniżej Húsafell była nieco brudna. Pojechałem więc w górę jej biegu i zobaczyłem, że wody faktycznie przybyło” – opowiadał Elmar.
„Potem sprawdziłem jeszcze raz, kiedy jechałem na obiad, i jestem tutaj teraz. Według systemu monitoringowego Islandzkiego Instytutu Meteorologii poziom jest obecnie o około 50 centymetrów wyższy niż normalnie, a woda jest też wyraźnie bardziej mętna”.
Bergur Einarsson, geofizyk z Islandzkiego Instytutu Meteorologii, podkreśla, że trudno przewidzieć skalę zjawiska. Lodowiec, który zasila jezioro, cofnął się znacznie od czasu ostatniego większego spływu w 2020 roku.
„Jezioro powiększyło się i gromadzi większe ilości wody, ale jej przepływ przez lodowiec przebiega teraz w nietypowy sposób. Dlatego niepewność co do dalszego rozwoju sytuacji jest duża. Możliwe, że zobaczymy znacznie silniejszy spływ niż pięć lat temu, ale równie prawdopodobne jest, że obecne, powoli narastające wezbranie utrzyma się i nie będzie gwałtownego wzrostu”.
Według niego większa fala mogłaby spowodować szkody przy moście powyżej Húsafell oraz wzdłuż brzegów rzeki w jej górnym biegu. „Dalej, w dolnej części Borgarfjörður, znacznie poniżej Húsafell, do koryta Hvítá wpływa wiele dopływów, a sama rzeka jest tam dużo szersza, dlatego główne zagrożenie dotyczy przede wszystkim górnych odcinków”.
