Historia islandzkiej emigracji do Ameryki Północnej sięga drugiej połowy XIX wieku. Około 20 tysięcy Islandczyków – niemal jedna czwarta ówczesnej populacji kraju – opuściło swoją ojczyznę między 1870 a 1915 rokiem. Powodem były liczne katastrofy naturalne, w tym erupcja wulkanu Askja w 1875 roku, długie okresy zimna, głód i bieda, a także napięcia polityczne związane z panowaniem Danii. W poszukiwaniu lepszych warunków życia najpierw kierowali się ku Brazylii i Stanom Zjednoczonym, a następnie do Kanady, która zaoferowała im możliwość osiedlenia się na atrakcyjnych warunkach.
Kanada, chcąc zagospodarować niezaludnione tereny zachodnie, chętnie przyjmowała osadników. Dzięki porozumieniu z tamtejszym rządem, Islandczycy otrzymali ziemie nad jeziorem Winnipeg oraz szeroką autonomię kulturową i językową. W 1875 roku powstała Nowa Islandia – osada założona przez ponad 200 imigrantów, którzy przypłynęli z Ontario rzeką Red na zachodni brzeg jeziora Winnipeg. Centralnym punktem kolonii stało się miasteczko Gimli, które miało pełnić funkcję nowej stolicy islandzkiej społeczności w Kanadzie.
W pierwszych latach Nowa Islandia funkcjonowała praktycznie niezależnie od rządu federalnego. Osadnicy sami ustanawiali prawo, prowadzili szkoły, wydawali prasę i podejmowali decyzje dotyczące wspólnoty. Mimo trudnych początków – surowych zim, nieudanych połowów i epidemii – z czasem udało się stworzyć stabilne zaplecze gospodarcze i kulturalne. W latach 1877–1880 wydawano tu pierwszą islandzką gazetę w Ameryce – Framfari.
W 1881 roku granice Manitoby zostały przesunięte, a Nowa Islandia została formalnie włączona do prowincji. Przez kilkanaście lat obowiązywała zasada, że mogą się tu osiedlać tylko Islandczycy, a językiem używanym na co dzień pozostawał islandzki. Kolonia nie była wprawdzie republiką, ale jej mieszkańcy mieli wyraźne poczucie tożsamości, wspólnoty i odrębności – co szczególnie mocno zaznaczało się w czasie wizyt władz, takich jak przyjazd gubernatora generalnego Kanady, lorda Dufferina, w 1877 roku.
Geograficznie Nowa Islandia obejmowała obszar długości około 68 kilometrów wzdłuż zachodniego brzegu jeziora Winnipeg, w tym także wyspę Hecla Island. Do dziś region ten zamieszkuje liczna społeczność islandzka, skupiona przede wszystkim w Gimli, ale również w takich miejscowościach jak Lundar, Glenboro, Selkirk czy Morden. To tutaj zachowały się najpełniejsze ślady islandzkiego dziedzictwa w Kanadzie.
Dziś w Manitobie mieszka około 26 tysięcy osób pochodzenia islandzkiego, co stanowi około 2% ludności prowincji. Około 35% wszystkich Kanadyjczyków islandzkiego pochodzenia żyje właśnie tutaj. Wspólnota ta, mimo upływu czasu, zachowała silne więzi z ojczyzną przodków. Nadal wydawana jest gazeta Lögberg-Heimskringla, jedno z najstarszych pism w Kanadzie, a na Uniwersytecie Manitoby działa wydział nauk o Islandii.
Każdego lata w Gimli odbywa się festiwal Íslendingadagurinn, który przyciąga mieszkańców, turystów i Islandczyków z całego świata. Podczas święta odbywają się parady, koncerty, wykłady, wystawy i degustacje tradycyjnej kuchni. Ważną rolę w edukacji odgrywają lokalne szkoły i przedszkola, gdzie oprócz angielskiego nauczany jest język islandzki.
Nowa Islandia jest dziś nie tylko ważnym punktem na mapie dziedzictwa islandzkiego, ale także prężnym regionem turystycznym. Gimli znane jest z rozwiniętego rybołówstwa, rekreacji nad jeziorem, sportów zimowych oraz oferty kulturalnej – lokalnych galerii i muzeów, w tym New Iceland Heritage Museum, dokumentującego historię islandzkiego osadnictwa.
W związku ze 150. rocznicą przybycia pierwszej dużej grupy Islandczyków do Manitoby i założenia przez nich osady Nowa Islandia Halla Tómasdóttir, prezydent Islandii, wraz z mężem Björnem Skúlasonem rozpoczęli oficjalną wizytę w Kanadzie, która potrwa do 5 sierpnia. Centralnym punktem wizyty będzie udział w obchodach tradycyjnego festiwalu Íslendingadagurinn, który odbędzie się w dniach 1–4 sierpnia. Podczas wizyty prezydent odwiedzi Uniwersytet Manitoby w Winnipeg, spotka się z rektorem i lokalnymi przedstawicielami władz, zwiedzi Muzeum Praw Człowieka oraz złoży wizyty w miejscowościach historycznie związanych z islandzką emigracją – m.in. w Gimli, Árborgu i na wyspie Hecla. W planach są także udział w paradzie i wygłoszenie uroczystego przemówienia.
