O pisankach i sztuce ludowej opowiada Julia Datchenko – artystka, która tworzy przepiękne, pełne pradawnych symboli pisanki, a także tradycyjne ukraińskie wycinanki. Prowadzi również warsztaty, na których przekazuje swoją wiedzę i uczy technik twórczych.
„Pisanka jest nieodłącznym elementem wielkanocnej tradycji w wielu krajach, pełnym symboliki, kolorów i znaczeń. Jednym z ciekawszych motywów, który pojawia się na zdobionych jajkach, jest symbol ryby – znak, który łączy głęboko zakorzenione tradycje chrześcijańskie z lokalnymi zwyczajami. Choć motyw ten nie należy do najczęstszych, jego obecność ma szczególną wymowę, zwłaszcza w kontekście religijnym.
W chrześcijaństwie ryba jest jednym z najstarszych symboli wiary. Już pierwsi chrześcijanie używali jej jako znaku rozpoznawczego – greckie słowo ichtys (ryba) było akronimem wyrażenia „Jezus Chrystus, Syn Boży, Zbawiciel”. Symbol ten oznaczał przynależność do wspólnoty wierzących i był także znakiem nadziei oraz odrodzenia – wartości szczególnie istotnych w czasie Wielkanocy.
W Polsce tradycyjne pisanki zdobione są głównie motywami roślinnymi, geometrycznymi i zwierzęcymi. Symbol ryby pojawia się rzadziej, ale można go spotkać zwłaszcza w regionach, gdzie pielęgnuje się głęboko religijne motywy – na przykład na Podkarpaciu czy wśród pisanek wykonywanych przez twórców ludowych inspirowanych chrześcijańską ikonografią. Ryba na pisance może symbolizować nie tylko wiarę, ale też życzenie płodności, dobrobytu i pomyślności.
W Ukrainie pisanki mają wyjątkowe znaczenie. Motyw ryby, choć nie tak powszechny jak symbole solarne czy roślinne, jest często spotykany i odnosi się do chrześcijaństwa. W niektórych regionach Ukrainy ryba symbolizuje również wodę jako źródło życia, a także czystość duchową. Pisanki z tym motywem były często ofiarowane duchownym lub członkom rodziny jako wyraz wiary i życzenie zdrowia i błogosławieństwa.
Choć w Islandii tradycja malowania pisanek nie jest tak głęboko zakorzeniona jak w Polsce czy na Ukrainie, Wielkanoc obchodzona jest z szacunkiem, a symbole religijne mają swoje miejsce. Ryba – jako ważny element kultury i gospodarki Islandii – odgrywa tu wyjątkową rolę. W kontekście wielkanocnym może symbolizować zarówno duchową odnowę, jak i prostotę oraz pokorę. W islandzkich domach, jeśli pojawiają się pisanki, to raczej w formie nowoczesnych dekoracji niż tradycyjnych pisanek ludowych, ale symbol ryby może być obecny jako uniwersalny znak chrześcijaństwa.
Symbol ryby na pisance to nie tylko piękny motyw dekoracyjny, ale przede wszystkim znak głębokiej duchowej treści, zakorzenionej w historii i wierzeniach chrześcijańskich. Choć nie tak powszechny jak inne wzory, niesie ze sobą uniwersalne przesłanie wiary, nadziei i odrodzenia. Jego obecność na wielkanocnym jajku przypomina, że święta to nie tylko czas radości, ale i refleksji nad tym, co naprawdę ważne – wspólnotą, duchowością i ciągłością tradycji, które łączą pokolenia i kultury”.
Julia Datchenko
Jeśli Julii uda się przylecieć do Islandii, z pewnością zorganizujemy wystawę jej prac. Są zachwycające. Szczególne wrażenie robią widziane na żywo wycinanki. Precyzja wykonania, kolory i uroda tych prac, nie pozwalają oderwać wzroku.
Jeśli chcielibyście się zapoznać z jej twórczością, możecie zajrzeć na stronę Pani Pisanki – TU.
