Jeśli widzieliście dziś flagi przed domami Islandczyków oraz instytucji, to powodem jest obchodzony dzisiaj Dagur íslenskrar tungu – Dzień języka islandzkiego.
Dzień ten obchodzony jest 16 listopada, w dniu urodzin Jónasa Hallgrímssona (o którym pisaliśmy niedawno TU), zgodnie z propozycją Ministra Kultury z 1996 roku. W tym dniu corocznie przyznawane są nagrody za pracę na rzecz języka islandzkiego oraz odbywają się różne wydarzenia kulturalne. Celem obchodów jest przypomnienie ludziom znaczenia języka islandzkiego oraz radość i świętowanie jego historii, teraźniejszości i przyszłości. Dzień języka islandzkiego to jeden z „dni flagi” w Islandii, a więc jest oficjalną okazją do wywieszenia flagi, z którego korzystają instytucje i obywatele.
Zgodnie z sugestią Ministra Edukacji, Nauki i Kultury, jesienią 1995 roku rząd Islandii zdecydował, że 16 listopada każdego roku, w dniu urodzin Jónasa Hallgrímssona, będzie obchodzony Dzień Języka Islandzkiego. Następnie Ministerstwo Edukacji, Nauki i Kultury corocznie czyniło szczególny wysiłek w interesie języka islandzkiego i poświęcało ten dzień na jego kultywowanie. W ten sposób uwaga narodu skupia się na statusie języka, jego wartości dla świadomości narodowej i całej kultury. Wiele osób przyłożyło ręce do pługa* i organizowało imprezy z tej okazji. Pierwsze obchody miały miejsce w 1996 r., Ministerstwo Edukacji, Nauki i Kultury zorganizowało uroczyste spotkanie i przyznało po raz pierwszy Nagrodę im. Jónasa Hallgrímssona oraz specjalne wyróżnienie za pracę na rzecz języka islandzkiego.
*zwrot „leggja hönd á plóg” – przyłożyć ręce do pługa – może być przykładem dbałości o korzystanie z języka w jego tradycyjnej formie
Kim był Jónas Hallgrímsson pisaliśmy już niejednokrotnie.
Poeta i przyrodnik żyjący w latach 1807–1845, był jednym z najbardziej uczonych ludzi swoich czasów. Ukończył teologię, studiował prawo, a następnie nauki przyrodnicze na Uniwersytecie w Kopenhadze. Jónas jeździł na wyprawy badawcze po Islandii i pisał pamiętniki oraz raporty o islandzkiej przyrodzie. Poza pracą badawczą Jónas Hallgrímsson brał aktywny udział w wydawaniu magazynu Fjölnir, pisał liczne wiersze, opowiadania i tłumaczył na język islandzki literaturę obcą.
Jónas był aktywnym neologistą – wprowadzającym do języka nowe słowa lub nowe znaczenia starych słów – a jego wrażliwość i szacunek dla języka umożliwiły mu wyrażanie myśli swoich i innych ludzi w taki sposób, aby wprowadzać innowacje w stosunku do rzeczy lub idei, które wcześniej nie miały odpowiednika w języku islandzkim.
Zasłużenie więc Dzień Języka Islandzkiego obchodzony jest w dniu jego urodzin.
