99 lat temu Islandia odzyskała niepodległość

Dodane przez: INP Czas czytania: 3 min.

1 grudnia 1918 r. Islandia stała się suwerennym państwem – Królestwem Islandii. Została zatem uznana przez Danię za państwo w pełni niepodległe, mające własną flagę narodową i godło, ale w związku z unią personalną z Danią, duński król był również głową państwa islandzkiego.

Dzień niepodległości

- REKLAMA -
Ad image

W okresie międzywojennym dzień 1 grudnia 1918 r. nie był obchodzony jako święto narodowe, ponieważ zima przełomu lat 1918/19 była bardzo sroga. Zima 1917/18 została zapamiętana jako „zima wielkich mrozów”, gdyż temperatura w styczniu 1918 roku spadła poniżej -30°C.

Zamarzło wiele fiordów, a lód zablokował szlaki żeglugowe. Kolejna zima nie była aż tak zła, jednak epidemia grypy hiszpanki, która wybuchła na Islandii na początku października, wybuch wulkanu Katla (od 12 października do 4 listopada) oraz potężne zimowe sztormy w listopadzie i grudniu sprawiły, że organizowanie uroczystości publicznych 1 grudnia nie było dobrym pomysłem.

W latach 20. i 30. XIX wieku dzień 1 grudnia był obchodzony w większych miastach, a studenci Uniwersytetu Islandzkiego świętowali Dzień Niepodległości. Gdy Islandia została ogłoszona republiką w 1944 roku, dzień 1 grudnia został uznany za jeden z oficjalnych dni flagi republiki.

Królestwo Islandii

Godło Królestwa Islandii w latach 1918–1944

Ustanowienie Królestwa Islandii opierało się na duńsko-islandzkiej unii personalnej, czyli akcie porozumienia między Islandią a Danią. Oprócz posiadania wspólnego władcy, Dania reprezentowała również Islandię w sprawach zagranicznych i obszarze obrony narodowej. Porozumienie to było jednym z najważniejszych kroków w kierunku ogłoszenia pełnej niepodległości Islandii, co nastąpiło 17 czerwca 1944 roku.

Islandia uzyskała autonomię 1 lutego 1904 roku, a Hannes Hafstein został pierwszym jej premierem. Islandczycy nadal domagali się większej niezależności. Decyzję Danii o przyznaniu Islandii autonomii należy postrzegać w kontekście narodzin nowych państw narodowych po I wojnie światowej.

Unia personalna z Danią

Hannes Hafstein Pierwszy premier Islandii/ Fotografia historyczna

Okres autonomii w latach 1904–1918 był także okresem niezwykle szybkiego rozwoju i wzrostu gospodarczego, co udowodniło zarówno Islandii, jak i Danii, że Islandczycy potrafią wziąć los w swoje ręce.
Niewielu Islandczyków uważało jednak, że Islandia powinna dążyć do pełnej niepodległości, ponieważ sądzili, że jest zbyt mała i słaba, aby przetrwać jako niezależna republika. Kraj miał zatem nadal pozostawać w unii personalnej z Danią, która reprezentowała interesy Islandii na scenie międzynarodowej.

Republika Islandii

Zgodnie z islandzko-duńskim aktem unijnym porozumienie to mogło zostać zmienione w 1940 roku, a unieważnione w roku 1943, gdyby oba narody nie zdołały osiągnąć nowego porozumienia. Gdy nadszedł ten czas, świat pogrążył się w nowej wojnie światowej. Zarówno Dania, jak i Islandia były okupowane, ale przez przeciwne strony konfliktu. Dania została zdobyta przez nazistowskie Niemcy, a Islandia przez Wielką Brytanię.

W 1944 roku, gdy wojna jeszcze trwała, Islandia bez konsultacji z duńskim królem zadeklarowała pełną niepodległość.

Grupa GMT/Grażyna Przybysz/visir.is

Udostępnij ten artykuł