Chodź święta już prawie za nami, zapraszamy was na kolejną odsłonę świątecznych zwyczajów Islandczyków. Druga część świątecznej encyklopedii, która na pewno przybliży wam trochę to w jaki sposób Islandczycy spędzają okres świąt.
Alkohol
24 i 25 grudnia, suto zakrapiane imprezy nie są mile widziane (w końcu powinien to być czas dla rodziny), ale kieliszek wina nikomu nie przeszkadza. Do najbardziej imprezowych dni należą 26 grudnia, Sylwester oraz Nowy Rok, a także wszystkie weekendy między świętami a Nowym Rokiem.
Dekoracje
Islandczycy zaczynają dekorować swoje domy już z początkiem adwentu. Do najpopularniejszych ozdób należą: gałązki świerku, figurki świętego Mikołaja, a także inne bibeloty, zwane przez niektórych „durnostojkami”. Nie żałuje się też światełek, chociaż spektakularne oświetlenie rodem z Ameryki jest mało popularne.
Flugeldar
Fajerwerki – niezwykle istotna część sylwestrowych imprez. Co ciekawe, sprzedaż fajerwerków na Islandii jest legalna wyłącznie między 28 grudnia a 6 stycznia.
Ci, którzy już widzieli noworoczne pokazy fajerwerków, z pewnością potwierdzą, że to naprawdę niezwykłe widowisko. Warto jednak pamiętać, że Islandczycy podchodzą do takich zabaw z dużą ostrożnością. Co więcej, sprzedaż fajerwerków powiązana jest zazwyczaj z działalnością charytatywną lub ratowniczą. Zachęcamy zatem do wspierania takich organizacji.
Pierwszych wybuchów można się spodziewać już od 27 grudnia, jednak w niczym nie dorównują one oszałamiającym sylwestrowym pokazom. Nadgorliwym imprezowiczom zdarza się bawić fajerwerkami jeszcze w styczniu.
Gamlársdagur/Gamlárskvöld – Sylwester
Początek nowego roku to na Islandii okazja do imprez. Chociaż to nie reguła, po południu większość osób spotyka się z rodziną i/lub przyjaciółmi. Spędzają czas na drinkach, planszówkach i oglądaniu telewizyjnych podsumowań roku. Wielu Islandczyków spotyka się przy sylwestrowych ogniskach, informacje o których znajdują się w gazetach przed 31 grudnia.
Po obejrzeniu komediowego programu Áramótaskaup i puszczaniu fajerwerków, Islandczycy udają się na mniej rodzinne imprezy, na których zostają aż do świtu.
Hamborgarhryggur
Tradycyjna świąteczna potrawa, jedzona podczas kolacji 24 grudnia. Jest to wieprzowina z miodową glazurą i ananasem, pieczona przez kilka godzin. To raczej ciężkostrawny posiłek, ale nie odmawiają go sobie nawet osoby mające problem z sercem czy cholesterolem.
Hangikjöt
Hangikjöt – dosłownie „powieszone mięso” – to wędzona jagnięcina, która zawdzięcza swoje imię tradycji wędzenia mięsa przez powieszenie go na krokwi wędzarni. Hangikjöt to tradycyjna świąteczna potrawa, podawana z ziemniakami, beszamelem i czerwoną kapustą.
Heitt súkkulaði
Na Islandii nie ma świąt bez picia Heitt súkkulaði – gorącej czekolady. Oto przepis: rozpuść w kąpieli wodnej jedną tabliczkę gorzkiej czekolady z 1-2 szklankami wody. W drugim naczyniu zagotuj litr mleka. Powoli wlej rozpuszczoną czekoladę do wrzącego mleka. Smacznego!
Jedzenie na mieście
W okresie świątecznym, do lokali gastronomicznych zaglądają głównie turyści – Islandczycy zazwyczaj stołują się wtedy w domach. Oferta świąteczna cieszy się za to dużą popularnością podczas adwentu.
Jólaball
Jest to wiekowa islandzka tradycja, w ramach której rodzice zabierają swoje pociechy do szkoły na zabawę z rówieśnikami, wspólną ucztę oraz tańce wokół choinki. Bardzo często na takich zabawach pojawiają się Jólasveinar z drobnymi, zazwyczaj słodkimi upominkami.
Jólaboð
Islandzkie przyjęcie świąteczne, zazwyczaj odbywające się w gronie rodzinnym. Uczestnicy przyjęcia jedzą hangikjöt i ciasteczka, piją kawę i gorącą czekoladę oraz wspólnie grają w planszówki.
Jóladagatal
Kalendarz adwentowy, umilający najmłodszym (a także niektórym dorosłym) czas przed Bożym Narodzeniem. W kalendarzu znajdziemy okienka ponumerowane od 1 do 24. Od 1 grudnia, dzieci zaczynają otwierać po jednym okienku, w którym znajdują świąteczne czekoladki. W internecie krąży wiele pomysłów na samodzielne wykonanie takiego kalendarza.
Jóladagur
Dzień Bożego Narodzenia, w którym odbywają się najważniejsze przyjęcia i spotkania rodzinne. Wiele osób odsypia przedświąteczne zamieszanie, aby następnie ubrać się odświętnie i udać się na spotkanie z przyjaciółmi. Wszystkie sklepy są wtedy zamknięte – dla zdecydowanej większości jest to dzień błogiego odpoczynku.
Jólaglögg
Gorący napój, składający się z czerwonego wina, wódki i przypraw, przypominający wino grzane.
Często podawany z rodzynkami. Słowem Jólaglögg określa się też wszystkie zakrapiane świąteczne imprezy. Przyjaciele spotykają się pod pretekstem picia Jólaglögg, a kończy się na piciu wszystkiego, co ma alkohol – ale to wszystko przez tę ciemność!
Jólahlaðborð
Stosunkowo nowa świąteczna tradycja. Jólahlaðborð to świąteczne spotkania, zazwyczaj pracownicze, na których znajomi jedzą świąteczne potrawy i piją alkohol.
Jólakort
Wielu Islandczyków składa najbliższym świąteczne życzenia przy pomocy świątecznych kartek – jólakort. Na pocztówce znajdziemy motywy świąteczne, a zazwyczaj również gotowe życzenia, chociaż niektórzy wolą przesłać rodzinne zdjęcia.
Rodzina
Boże Narodzenie to na Islandii bardzo rodzinne święto. Dni od 24 do 26 grudnia upływają na spotkaniach z bliższymi i dalszymi krewnymi, jeżeli zatem w tym czasie planujecie jakieś spotkania towarzyskie z Islandczykami, warto odłożyć to na później.
Taniec
Niegdyś nieodzowny element świątecznych spotkań rodzinnych, dziś taniec wokół choinki praktykuje się głównie na imprezach dziecięcych w islandzkich szkołach. Uczestnicy zabawy biorą się za ręce i robią kółka wokół drzewka, śpiewając przy tym kolędy.
Zakupy
Podobnie jak w innych zakątkach świata, na Islandi przed świętami trwa istne zakupowe szaleństwo. 23 grudnia, w dzień Þorláksmessa, sklepy są otwarte do godziny 23, a w wigilię – do 12 w południe. To efekt niepisanej umowy między spóźnialskimi klientami a zachłannymi sprzedawcami, dla których liczy się każda korona.
Ilona Dobosz
