Domostwo odkrywców i awanturników
Nieopodal Búðardalur, wsi położonej w zatoce Hvammsfjörður, usytuowanej w północno-zachodniej Islandii, można nie tylko wyobrazić sobie jak mieszkali dawni Wikingowie, można to zobaczyć!
Znajduje się tu rekonstrukcja domów torfowych – Eiríksstaðir, gdzie zamieszkiwał Eryk Czerwony, który osiedlił się później na Grenlandii, wraz z synem Leifurem Eiríkssonem, który był ponoć pierwszym Europejczykiem stawiającym stopę na ziemiach Ameryki Północnej. Domostwo zostało prawdopodobnie porzucone pod koniec X stulecia.
Replika gospodarstwa znajduje się około 100 metrów od prawdziwych ruin. Powstała dzięki odkryciom dokonanym podczas wykopalisk archeologicznych, które przeprowadzone zostały na tym terenie w latach 1997-1999. Wskazały na istnienie małej hali (o powierzchni około 50 m2) w tym miejscu w X wieku, której ściany wykonane były z murawy na kamiennych fundamentach.
Obecnie znajduje się tu „żywe muzeum”, gdzie pracownicy w tradycyjnych strojach opowiadają o tym, jak dawniej żyli Wikingowie i kim byli mieszkańcy tego miejsca. A były to postacie wybitne. Eryk Czerwony był synem Thorwalda Aswaldssona, który w wyniku konfliktów z prawem został przepędzony z Norwegii i osiadł wraz z rodziną na Islandii. Eryk po ożenku, przeniósł się do Haukadal, gdzie wybudował Eiríksstaðir. Odziedziczył po ojcu krewki charakter i w wyniku sporu z sąsiadami zabił dwóch z nich w walce. Został za to skazany na trzy lata banicji. Udał się na zachód, gdzie odkrył wyspę i nazwał ją Grenlandią. Po powrocie na Islandię chwalił się tym dokonaniem i opowiadał o pięknie tej „Zielonej Wyspy”. Wielu w to uwierzyło i aż 25 statków wyruszyło, przybijając zamiast do zielonych, to do skutych lodem brzegów. Mimo niesprzyjających warunków udało się tu utworzyć tu osadę, która z czasem rozrosła się do kilku tysięcy mieszkańców.
Odkrywcą był także syn Eryka, Leifur Eriksson, któremu przypisuje się odkrycie Ameryki Północnej. Zasłyszał legendy o dalekim lądzie i zapragnął się tam dostać. Wyruszył odkrywając po drodze jeszcze inne nieodkryte ziemie – Krainę Kamieni (przypuszczalnie Ziemia Baffina), a także – Krainę Lasów (prawdopodobnie Labrador). Wreszcie dotarł do ziemi, gdzie – jak głosi Saga Grenlandczyków – odnalazł winogrona, dlatego też nazwano ten ląd Winlandią. Większość badaczy uznaje, że tą krainą była Ameryka. Przypuszczalnie to Leifur utworzył tam osadę L’Anse aux Meadows – jest to stanowisko archeologiczne w Kanadzie, konkretnie w Nowej Funlandii, gdzie para norweskich archeologów, dr Helge Ingstad i jego żona, Anne Stine Ingstad odnaleźli pozostałości po osadzie Wikingów. Była to swego rodzaju stacja, która miała służyć do dalszej eksploracji lądu i naprawie łodzi. Problemy między osadnikami doprowadziły do tego, że kolonizacja Winlandii przez Wikingów się nie powiodła.
M.D.
Pierwszy artykuł z serii: Domy Wikingów: Jak do niedawna mieszkali Islandczycy? – cz. 1
