Minister Sprawiedliwości przedstawił projekt ustawy nakładającej na linie lotnicze obowiązek przekazywania list pasażerów władzom Islandii, co ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa granic i zwalczanie przestępczości zorganizowanej. Nowe prawo ma rozwiązać długotrwałe problemy z przestrzeganiem przepisów przez przewoźników i poprawić zdolność organów ścigania do prowadzenia dochodzeń w sprawie poważnych przestępstw.
Jak donosi Vísir, w ostatnich miesiącach, a nawet latach, komisarz policji w Suðurnes, Úlfar Lúðvíksson, wyraził niezadowolenie z tego, co określa jako brak reakcji w zakresie bezpieczeństwa granic. Úlfar wielokrotnie powtarzał, że linie lotnicze unikają obowiązku przedkładania list pasażerów islandzkim władzom po przylocie, mimo że takie listy mają kluczowe znaczenie dla monitorowania podróżnych.
Jak zauważył w zeszłym roku portal Mbl.is, około dziesięciu zagranicznych linii lotniczych nie wywiązywało się ze swojego prawnego obowiązku przekazywania władzom list pasażerów przybywających na Islandię. Takie zaniechanie może skutkować nałożeniem grzywny administracyjnej, a nawet odebraniem prawa do lądowania. Władze nie podjęły jednak żadnych działań w tej sprawie.
Minister sprawiedliwości, Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, zamierza teraz zająć się tą kwestią. W tym celu na rządowym portalu konsultacyjnym opublikowała nowy projekt ustawy.
Nowe przepisy formalnie ustanawiają specjalną jednostkę ds. informacji o pasażerach (farþegaupplýsingadeild) w ramach policji i organów celnych. Ma ona gromadzić, przetwarzać i udostępniać dane podróżnych, rozszerzając dostęp do nich na inne agencje. Ustawa ogranicza również wykorzystanie danych do ścigania przestępstw zagrożonych karą co najmniej trzech lat więzienia i wprowadza bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące udostępniania danych. Dodatkowo podnosi grzywny administracyjne za nieprzestrzeganie przepisów i rozszerza obowiązek przekazywania list pasażerów na prywatne loty i statki.
W rozmowie z Vísir Þorbjörg podkreśliła, że posiadanie pełnego obrazu osób wjeżdżających do kraju jest kluczowe w walce z przestępczością zorganizowaną. „To zwiększy zdolność policji do analizy tych danych, co jest kluczowym elementem zapobiegania i prowadzenia dochodzeń w sprawie poważnych przestępstw, w tym przestępczości zorganizowanej i handlu ludźmi”.
Minister wyjaśniła, że chce wprowadzić tę ustawę, aby zapewnić islandzkim organom ścigania potrzebny im dostęp do informacji o pasażerach wjeżdżających do kraju.
„Tego dostępu dotąd brakowało. Celem jest zachowanie stałej kontroli, aby móc skutecznie przeciwdziałać m.in. przestępczości zorganizowanej, która niestety zakorzeniła się w Islandii. Oczywiście, nie ma potrzeby przedstawiania obecnej sytuacji w czarniejszych barwach, niż jest w rzeczywistości, ale naprawdę musimy mieć dostęp do tych informacji. Dotychczas go nie było, a ta ustawa ma to zmienić”.
Minister zapowiedział również dalsze środki mające na celu zwalczanie przestępczości zorganizowanej.
„Jednym z nich jest ułatwienie władzom rekwirowania wpływów finansowych pochodzących z przestępczości zorganizowanej i poważnych przestępstw. Naszym celem jest również dostosowanie się do innych krajów. To pierwsze kroki mojego urzędowania – różne działania mające na celu wzmocnienie zdolności władz do reagowania na przestępczość, zawsze z nadrzędnym celem zapewnienia bezpieczeństwa publicznego” – zaznaczyła Þorbjörg.
Jak zauważono na rządowym portalu konsultacyjnym, nowa ustawa wynika z planowanego porozumienia między rządem Islandii a Unią Europejską dotyczącego przekazywania tzw. danych PNR (Passenger Name Record), czyli rejestru nazwisk pasażerów lotów do Islandii.
„Umowa ma na celu, z jednej strony, umożliwienie liniom lotniczym i innym przewoźnikom zarejestrowanym w państwach członkowskich UE dostarczania władzom islandzkim informacji o pasażerach poprzez określenie szczegółowych warunków przetwarzania takich danych. Z drugiej strony ma na celu zapewnienie współpracy między islandzkimi organami ścigania a ich odpowiednikami w krajach członkowskich w zakresie analizy informacji o pasażerach”.
