Jak wynika z nowego raportu Światowej Organizacji Zdrowia, skandynawski model sprzedaży alkoholu jest skuteczną polityką ograniczania nieregularnego, intensywnego nadużywania alkoholu i zachęcania do bardziej umiarkowanego picia. Przedstawione dane zdają się potwierdzać tę tezę.
Wielu odwiedzających Islandię zauważa, że zakup alkoholu do spożycia w domu jest możliwy tylko w określonych sklepach. Piwo, które można znaleźć w sklepach spożywczych, jest w rzeczywistości napojem niezawierającym alkoholu lub zawierającym go w bardzo niewielkiej ilości.
Monopolistyczne sklepy alkoholowe z założenia mają ograniczone godziny pracy. Zwolennicy twierdzą, że system ten leży w interesie dobra publicznego, podczas gdy zdaniem krytyków ogranicza on wolność osobistą i prywatną przedsiębiorczość. Najnowszy raport WHO na temat tego skandynawskiego modelu sprzedaży alkoholu wydaje się wspierać to pierwsze stanowisko.
„W przeciwieństwie do innych punktów sprzedaży detalicznej, państwowe sklepy monopolowe nie kierują się zyskiem ani wskaźnikami sprzedaży, koncentrując się przede wszystkim na zdrowiu publicznym i dobrostanie obywateli” – czytamy w raporcie. „Ten monopol jest zgodny z opartymi na dowodach zaleceniami WHO dotyczącymi ograniczania spożycia alkoholu i jego szkodliwości, które obejmują wysokie podatki od zawierających go produktów, ich ograniczoną dostępność i ograniczony marketing”.
Jeśli chodzi o to, jak kraje nordyckie, w tym Islandia, wypadają pod względem spożycia alkoholu w porównaniu z resztą Europy, dane pokazują, że kraj ten plasuje się znacznie poniżej średniej europejskiej. Podczas gdy w Europie obywatel spożywa średnio około 11 litrów czystego alkoholu rocznie, w Islandii spożycie na jednego mieszkańca wynosi zaledwie około ośmiu litrów.
Tylko na Cyprze, we Włoszech, w Grecji i Norwegii spożywa się rocznie mniej napojów wysokoprocentowych.
„Nordyckie sklepy monopolowe traktują alkohol nie jako zwykły towar, co wynika ze świadomości jego głębokiego wpływu na zdrowie publiczne i dobrostan społeczeństwa” – czytamy w raporcie. „Utrzymując kontrolę nad jego sprzedażą, nordyccy monopoliści nie spełniają jedynie roli sprzedawców detalicznych, ale stanowią integralną część szerszych krajowych strategii dotyczących alkoholu, zapewniając odpowiedzialne zarządzanie jego spożyciem w społeczeństwie”.
