W Islandii wiosnę czynią nie jaskółki, ale choć jedna siewka złota. Pierwsze siewki złote w 2018 roku zostały zauważone na południe od Selfoss rankiem 28 marca. Zgodnie z islandzką tradycją ujrzenie tego ptaszka wskazuje początek wiosny. W tym roku ptaki te przybyły na wyspę kilka dni później niż w poprzednich latach. Od 1998 roku siewki przylatywały 23 marca.
Doskonały kamuflaż na islandzkich wrzosowiskach / fot. GVA
Gdy ptaki te przybywają do Islandii, zima musi odejść. Żaden inny ptak nie jest tak bardzo kochany przez Islandczyków.
Wiosną lub latem można posłuchać melancholijnego, lekko opadającego „tijh”, często śpiewanego w powtórzeniach „tijh-tiiiijh”, „tijh-tiiiijh”. Ptaki te można usłyszeć wszędzie tam, gdzie się gromadzą lub szukają pożywienia. Nawet w Reykjavíku, np. na otwartych trawiastych terenach. Często można je obserwować na trawniku przed Stjórnarráðið (siedzibą rządu przy ulicy Lækjargata) i na wzgórzu Arnarhóll. Ich śpiew zawsze wywołuje uśmiech.
Słodki zwiastun wiosny
Trawnik przed islandzkim Białym Domem to ulubione miejsce siewek w Reykjavíku / fot. Fréttablaðið
Ptaszek ma swoją piękną islandzką nazwę „vorboðinn ljúfi” (słodki zwiastun wiosny). Mówi się też o nim, zgodnie z XIX-wiecznym poematem, że przybywa, aby „að kveða burt snjóinn” (odegnać śpiewem śnieg). Zaobserwowanie pierwszych siewek złotych to zawsze istotne wydarzenie, o którym rozmawia się w pracy i w szkole.
Siewka złota odgrywa ważną rolę w islandzkim folklorze, ponieważ uważa się, że przepowiada pogodę. Dlatego rolnicy zwracają szczególną uwagę na zachowanie siewek, obserwując ich lot i liczebność stad.
Pochodzenie nazwy Lóa jest nieznane. Jedna z teorii głosi, że jest to odmiana dźwięku, jaki wydają siewki. Lóa jest pięknym, aczkolwiek mało znanym islandzkim imieniem kobiecym.
Piękny akt stworzenia
Zgodnie z islandzką legendą w przypadku siewki najpierw był ptak, a potem jajko / fot. Borgþór Magnússon
Według legendy ptak ten nie został stworzony przez Boga w piątym dniu stworzenia, ale znacznie później, przez samego Jezusa, który jako małe dziecko lepił w czasie szabatu z innymi dziećmi figurki z gliny. Stary Saduceusz przechodząc obok dzieci zganił je, że nie szanują szabatu, i zniszczył im wszystkie figurki ptaszków, które ulepiły. Jezus widząc to, przesunął dłonią nad połamanymi ptaszkami i tchnął w nie życie. Ptaki odleciały do nieba. Tak to siewka złota została stworzona przez małego Jezusa.
Pieśń siewki jest zatem, zgodnie z legendą, hymnem chwały dla swojego stwórcy.
Pierwsze ptaki migrujące, które wracają każdej wiosny
Występowanie siewki złotej
Kolor żółty – habitat letni, kolor niebieski – habitat zimowyEuropejska siewka złota jest bardzo podobna do amerykańskiej i pacyficznej, ale jest od nich trochę większa. Jest grubsza, ma krótsze nóżki i śnieżnobiałe pióra u spodu skrzydeł.
Najbardziej rozpoznawalne cechy ptaka to biały pas w kształcie litery S, biegnący od głowy w dół wzdłuż boków. Stanowi on białe obramowanie po bokach głowy i brzucha ptaka. Śpiew siewki jest nutą islandzkiego lata i ptasią symfonią, którą można usłyszeć latem na całej wyspie. W Islandii spędza lato wiele ptaków wędrownych. Są to na przykład bekas kszyk i kulik mniejszy.
Europejska siewka złota zimuje w Wielkiej Brytanii oraz na wybrzeżach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Wiosną migruje dalej na północ, aby spędzić lato w arktycznej i subarktycznej tundrze i na wrzosowiskach. Latem zamieszkuje tereny rozciągające się od Islandii na zachodzie po Środkową Syberię na wschodzie.
Najszybszy ptak łowny
Siewka złota jest najszybszym ptakiem łownym w Europie, gdzie poluje się na nią dla sportu. Islandczycy natomiast uważają zabijanie tych i innych wędrownych ptaków za barbarzyństwo graniczące ze świętokradztwem. Tylko całkowicie zwyrodniały człowiek pomyślałby o strzelaniu do tego „słodkiego zwiastuna wiosny”.
Chociaż nie jest uważana za gatunek zagrożony, siewkę złotą na Islandii się chroni, a polowanie na nią lub zabijanie jest nielegalne w każdych okolicznościach. Całkowitą populację szacuje się na 300 000 do 500 000 par.
Grupa GMT/Monika Szewczuk
