Wybory prezydenckie już za kilka miesięcy, powoli ruszają także przygotowania do przyszłorocznych wyborów parlamentarnych, dlatego prezentujemy Wam skrót informacji o islandzkiej polityce.
Islandia jest republiką parlamentarną, którą rządzi prezydent wybierany w wyborach bezpośrednich oraz zgromadzenie ustawodawcze.
Obecnie, prezydentem Islandii jest Ólafur Ragnar Grímsson, który zajmuje to stanowisko od roku 1996 i ogłosił, że nie będzie się ubiegał o reelekcję.
Islandzki parlament nosi nazwę Alþing i jest jedną z najstarszych demokratycznych instytucji, której historia sięga 930 roku naszej ery.
W Alþingu zasiada 63 posłów wybieranych w poszczególnych okręgach w wyborach proporcjonalnych. Większość w parlamencie tworzy zatem 32 posłów ze zwycięskiej partii lub koalicji. Wybory parlamentarne odbywają się co cztery lata.
Bardzo rzadko zdarza się, aby większość dobyła jedna partia; zazwyczaj dochodzi do powstania rządu koalicyjnego.
W Alþingi zasiada obecnie sześć partii, z których dwie tworzą koalicję rządzącą. Aby dostać się do parlamentu, partia musi przekroczyć pięcioprocentowy próg wyborczy.
Partia Niepodległości
Islandzka nazwa: Sjálfstæðisflokkurinn
Liczba posłów: 19/63
Aktualne wyniki w sondażach: 21,1% (dane z 1 lutego, sondaż MMR)
Lider: Bjarni Benediktsson
Stanowisko: Centroprawica
Status: Koalicja rządząca
Ta jedna z najstarszych islandzkich partii politycznych została założona w swojej obecnej formie w 1929 roku i zyskała liczne grono wyborców. Opiera się na zasadach konserwatyzmu liberalnego, liberalizmu gospodarczego i eurosceptycyzmu. Często zyskuje głosy dzięki swojej integralności i niezachwianym stanowisku, co odróżnia ją od podzielonej islandzkiej lewicy.
Partia Postępu
Islandzka nazwa: Framsóknarflokkurinn
Liczba posłów: 19/63
Aktualne wyniki w sondażach: 12,2% (dane z 1 lutego, sondaż MMR)
Lider: Sigmundur Davíð Gunnlaugsson (premier)
Stanowisko: Centrum/ Centroprawica
Status: koalicja rządząca
Partia Postępu powstała w 1916 roku, aby przedstawiać interesy rolników. Agraryzm nadal należy do filarów tego ugrupowania. Partia często przyjmuje centrowe, liberalne stanowisko; tworzyła koalicje zarówno z lewicą, jak i prawicą.
Partia Sojusz
Islandzka nazwa: Samfylkingin
Liczba posłów: 9/63
Aktualne wyniki w sondażach:9,4% (dane z 1 lutego, sondaż MMR)
Lider: Árni Páll Árnason
Stanowisko: Centrum/Centrolewica
Status: Opozycja
Sojusz to centrolewicowa partia opierająca się na zasadach socjaldemokracji. Powstała w 1999 roku w wyniku połączenia czterech mniejszych lewicowych ugrupowań. Zajmuje proeuropejskie stanowisko. Partia doszła do władzy w roku 2009 po kryzysie finansowym. Przewodniczyła jej wówczas Jóhanna Sigurðardóttir, pierwsza na świecie zdeklarowana lesbijka na stanowisku premiera.
Ruch Zieloni – Lewica
Islandzka nazwa: Vinstrihreyfingin – Grænt framboð
Liczba posłów: 7/63
Aktualne wyniki w sondażach: 11 % (dane z 1 lutego, sondaż MMR)
Lider: Katrín Jakobsdóttir
Stanowisko: Lewica
Status: Opozycja
Ruch Zieloni – Lewica powstał w 1999 roku z inicjatywy posłów, którzy nie utożsamiali się z programem Sojuszu. Członkom partii przyświecają takie hasła, jak: socjaldemokracja, feminizm, pacyfizm. W przeciwieństwie jednak do innych islandzkich lewicowych ugrupowań, Ruch Zieloni – Lewica jest eurosceptyczny.
Świetlana Przyszłość
Islandzka nazwa: Björt framtíð
Liczba posłów: 6/63
Aktualne wyniki w sondażach: 4,4% (dane z 1 lutego, sondaż MMR)
Lider: Óttarr Proppé
Poglądy: Centrum
Status: Opozycja
Świetlana Przyszłość to stosunkowo młode ugrupowanie, opowiadające się za liberalizmem socjalnym, zielonym liberalizmem oraz wstąpieniem do UE. Pierwszych posłów partia zdobyła podczas wyborów w roku 2013, obecnie jednak w sondażach znajduje się poniżej pięcioprocentowego progu wyborczego. Założyciel partii, Guðmundur Steingrímsson, jest potomkiem (synem i wnukiem) dwóch byłych islandzkich premierów, którzy należeli do Partii Postępu.
Partia Piratów
Islandzka nazwa: Píratar
Liczba posłów: 3/63
Aktualne wyniki w sondażach: 35,6% (dane z 1 lutego, sondaż MMR)
Lider: brak
Poglądy: brak danych
Status: Opozycja
Tę partię trudno umiejscowić po lewej lub prawej stronie. Oficjalny lider ugrupowania nie jest wyznaczony, ale w mediach i w potocznych dyskusjach nadaje się tę rolę Birgitcie Jónsdóttir. Od momentu powstania (2012 r.) partia zmienia oblicze islandzkiej sceny politycznej: zjednała sobie wyborców zarówno z prawej, jak i lewej strony i już okrzyknięto ją dominującą siłą polityczną Islandii. Ugrupowanie opowiada się za demokracją bezpośrednią, wolnością informacji oraz szacunkiem do praw cywilnych i politycznych.
mbl.is/tłumaczenie Ilona Dobosz
