Erupcje wulkaniczne mogą wystąpić zupełnie niespodziewanie, choć na ogół poprzedzają je trzęsienia ziemi wykrywalne przy pomocy sejsmografów. Główne niebezpieczeństwa związane z wybuchem wulkanu to strumień lawy i opad pyłu wulkanicznego. Jeśli sprzyjają temu warunki atmosferyczne, pył z pojedynczej erupcji może opadać nawet na terenie całego kraju. Opadający pył wulkaniczny jest niebezpieczny ze względu na trujące gazy i substancje; wdychany jest szkodliwy dla zdrowia. Stanowi szczególne zagrożenie dla zwierząt. Tumany pyłu mogą spowodować zakłócenia ruchu lotniczego. Jeśli erupcja rozpoczyna się pod lodowcem, wywołuje nagłą spiętrzoną falę wody, niszczącą na swojej drodze drogi, mosty i inne elementy infrastruktury.
Zawsze zakładaj kask ochronny w pobliżu miejsca wybuchu.
Ze względu na zagrożenie wyładowaniami atmosferycznymi nie przebywaj na obszarach, na które opada pył. Bądź świadomy, że na skutek opadu pyłu może zapaść całkowity mrok. Jeśli znajdziesz się w zasięgu tumanu pyłu, staraj się wyjść z niego jak najszybciej, poruszając się prostopadle do kierunku wiatru.
Włóż maskę przeciwpyłową lub zakryj nos i usta wilgotną tkaniną.
Staraj się przebywać w przewiewnym miejscu i unikaj nisko położonych stref, gdzie mogą się zbierać toksyczne gazy. Grożą one śmiertelnym zatruciem, na ogół nie mają rozpoznawalnego zapachu i są trudne do wykrycia.
Zamknij okna od strony wybuchu i zabezpiecz komin przed pyłem.
Rzeczy które trzeba mieć przy prognozie opadu pyłu wulkanicznego.
Długotrwały i duży opad pyłu wulkanicznego może zablokować ludzi w pomieszczeniach zamkniętych przez długie godziny lub nawet i dni. Zalecane jest żeby poniższe rzeczy znajdowały się w domu, zwłaszcza w obszarach wiejskich, zanim dojdzie do opadu:
• Maski i okulary ochronne, więcej informacji na: www.landlæknir.is
• Folię aluminium (dla ochrony przedmiotów elektrycznych przy opadach)
• Radio na baterie, jeśli jest dostępne, i dodatkowe baterie.
• Lampki lub latarki i dodatkowe baterie.
• Dodatkową dawkę niezbędnych leków, dla członków rodziny jak i dla zwierząt.
• Apteczkę.
• Akcesoria do sprzątania, np. Miotła, odkurzacz z dodatkowymi workami i filtrami oraz łopata.
• Wystarczająco dużo jedzenia.
Działania, kiedy prognozy opadów pyłu wulkanicznego są do przewidzenia.
• Zamknijcie drzwi i okna.
• Połóżcie wilgotne ręczniki w progi drzwi i w inne miejsca, tam gdzie może dojść do przeciągów.
• Okryjcie wrażliwe sprzęty elektryczne i nie odkrywajcie ich dopóki cały pył dookoła nie zostanie posprzątany.
• Odłączcie rury od rynien by zapobiec zapchaniu się odpływów. Popiół i woda mogą wtedy spłynąć z rynien prosto na ziemię.
• Ludzie chorujący na poważne choroby serca lub płuc powinni pozostać w domach i unikać kontaktu z popiołem bez potrzeby. Poza domem zaleca się używać masek oraz okularów ochronnych.
• Zadbajcie o to, żeby zwierzęta miały dostęp do czystej wody i pokarmu.
• Jeśli macie dzieci, zapoznajcie się z planem awaryjnym szkoły i pomyślcie o rozrywkach dla dzieci jeśli dojdzie do zamknięcia szkoły.
Co zrobić w wypadku opadu pyłu wulkanicznego?
• Nie panikujcie.
• Trzymajcie się w pomieszczeniach zamkniętych.
• Znajdźcie schronienie, jeśli znajdujecie się poza domem.
• Załóżcie maskę, przytrzymajcie chustkę lub inny materiał na nosie i ustach, okulary ochronne na oczach, jeśli jesteście w strefie opadu.
• Wróćcie wcześniej z pracy do domu, jeśli zostanie wydana prognoza o opadach pyłu wulkanicznego.
• Trzymajcie się w środku, jeśli opady zaczną się w godzinach pracy, i pozostańcie tam do jego zakończenia.
• Nie używajcie telefonów, chyba że w sytuacji awaryjnej.
• Słuchajcie wiadomości radiowych o wybuchach wulkanu i o planach sprzątania.
• Nie używajcie soczewek kontaktowych, może wystąpić podrażnienie oczu.
• Woda zanieczyszczona popiołem ma najczęściej niedobry smak zanim będzie szkodliwa dla zdrowia.
• Można bez obaw jeść warzywa z ogrodu, lecz pierw trzeba je dobrze umyć.
Maski ochronne (kurz, popiół)
Najczęściej zaleca się filtry P2 na ochronę przed pyłem wulkanicznym. Nie ma potrzeby używania masek P3. Indywidualnie od każdego zależy jakie maski są używane, dla niektórych maski P2 są niewygodne. Najmniejsza ochrona jest w filtrach P1, więc dla tych, którym filtry P2 nie odpowiadają filtr P1 jest najlepszym rozwiązaniem, ochrania przed 80% pyłu.
Maski są podzielone na trzy grupy, według gęstości ich włókna:
• Maski P1 zatrzymują około 80% cząstek, które są mniejsze niż 0,5 mikrometrów
• Maski P2 zatrzymują około 94% cząstek, które są mniejsze niż 0,5 mikrometrów
• Maski P3 zatrzymują około 99,95% cząstek, które są mniejsze niż 0,5 mikrometrów
Informacje pochodzą ze strony Wydziału Obrony Cywilnej (almannavarnadeild) – TU.
