Seria trzęsień ziemi, które rozpoczęły się w piątek na południowy wschód od Heiðmörk i nasiliły się w weekend, może wskazywać na gromadzenie się magmy na znacznej głębokości. Þorvaldur Þórðarson, profesor wulkanologii na Uniwersytecie Islandzkim, powiedział o tym we wczorajszym wywiadzie dla Morgunblaðið.
Wstrząsy zostały zarejestrowane pod Húsfellsbruni, najbliżej od Reykjaviku leżącym polem lawy.
„Mogą to być wstrząsy spowodowane wzrostem naprężeń skorupy ziemskiej” – mówi Þórðarson. „Ale mogą również wskazywać na gromadzenie się magmy między płaszczem a skorupą ziemską”.
Húsfellsbruni, podobnie jak miejsca obecnej aktywności sejsmicznej, należy do systemu Brennisteinsfjöll, jednego z kilku systemów wulkanicznych na półwyspie Reykjanes. Þórðarson powiedział, że wątpi, aby te trzęsienia ziemi były prekursorami jakiejś erupcji w najbliższej przyszłości.
„Ale nie należy tego lekceważyć, ponieważ świadczy to o tym, że te systemy są aktywne i na coś się szykują”.
Magnús Á. Sigurgeirsson, geolog z ÍSOR Iceland GeoSurvey – instytutu konsultingowego i badawczego w dziedzinie nauk geotermalnych i wykorzystania zasobów – stworzył (korzystając z aplikacji ArcGis) mapę historycznych erupcji i pól lawowych.
Magnús zebrał dane dotyczące trzech ostatnich okresów wulkanicznych na tym obszarze. Były to okresy obejmujące 3000–3500 lat temu, 1900–2400 lat temu i wreszcie między 800 a 1240 rokiem n.e. Dane te opierają się na mapach geologicznych półwyspu Reykjanes oraz na obszernej publikacji o erupcjach wulkanicznych na Islandii, pt. „Náttúruvá á Íslandi, eldgos og jarðskjálftar”.
Badania wykazały, że w drugiej części holocenu (okres ten rozpoczął się około 11 700 lat temu) systemy wulkaniczne na półwyspie Reykjanes wybuchały co 900 do 1100 lat. Mniej wiadomo o pierwszej części holocenu.
Wydaje się, że każdy okres erupcji trwał około 500 lat, a w tym czasie większość systemów wulkanicznych wydaje się być aktywna, choć na ogół nie jednocześnie. Aktywność wulkaniczna w tym obszarze charakteryzuje się erupcjami, które trwają po kilkadziesiąt lat. Lawa wypływa z wulkanicznych szczelin, które mogą mieć długość nawet 12 km.
Na półwyspie Reykjanes znajduje się sześć systemów wulkanicznych, położonych obok siebie i skierowanych z południowego zachodu na północny wschód. Najdalej na zachód znajduje się Reykjanes, następnie Svartsengi, góra Fagradalsfjall, Krýsuvík, Brennisteinsfjöll i wreszcie góra Hengill.
Ostatni okres wulkaniczny rozpoczął się około 800 roku w górach Brennisteinsfjöll i w systemie Krýsuvík, tworząc pola lawowe Hvammahraun i Hrútafellshraun.
W dziesiątym wieku system Brennisteinsfjöll ponownie wybuchł, tworząc co najmniej pięć różnych pól lawowych. Po tym wydarzeniu nastąpiła 150-letnia przerwa w aktywności wulkanicznej. Następnie, najprawdopodobniej w 1151 r., rozpoczęła się erupcja w systemie wulkanicznym Krýsuvík. Według źródeł pisanych zakończyła się ona w 1188 roku. Powstały trzy pola lawowe.
Potem znów nastąpiła 20-letnia przerwa, a następnie, w 1210 r., rozpoczęła się erupcja w pobliżu oceanu, w niewielkiej odległości na północ od szczytu Valahnúkur (najbardziej wysunięta na zachód część półwyspu Reykjanes). Trwała ona do 1240 r., kończąc 450-letnią aktywność wulkaniczną.
