„Koniec zimnej wojny nie oznaczał jedynie pojawienia się wolnego rynku i demokratycznych wyborów w Europie Wschodniej; zwiastował wiele głębokich przemian społecznych” – mówi Lukas o swojej wystawie Zigaretten nach Berlin. „Pojawienie się systemu kapitalistycznego i późniejsza redystrybucja bogactwa przyniosły nowe klasy społeczne, skutecznie zmieniając krajobraz Polski. W ramach tej zmieniającej się dynamiki, Edward Nowak, bohater uznanego polskiego serialu »Tygrysy Europy«, pozornie uosabia szczęście. W piosence »Zigaretten nach Berlin« Edward Rywiński, aktor wcielający się w postać Nowaka, wylicza swoje osiągnięcia: dwóch koreańskich ochroniarzy, prestiżową stajnię, w której mieszka słynny koń, safari, na którym celem jego strzelaniny jest słoń, luksusowe samochody, krawaty Versace i kolekcję obrazów. Niestety, te dobra, choć zdobyte własnymi siłami, wywołują raczej uczucie znużenia niż radości. Wypowiadając frazę „Zigaretten nach Berlin” z sentymentem wspomina czasy spędzone z żoną Kryśką w ich skromnym fiaciku. Przemyt papierosów, Kryśka za kierownicą i wspólne zwiedzanie odradzającej się stolicy Niemiec – wspomnienia wracają. Chciałby zostać zrozumiany. Wygląda na to, że Nowak przypadkiem ucieleśnił swoje aspiracje. Być może pokutuje za to, że nie dostrzegł prawdziwej natury swoich pragnień.
W tamtych czasach Jin Ling to była najpopularniejsza marka papierosów z przemytu. Przejęta przez Baltic Tobacco Company, producenta z Kaliningradu w 1997 roku, została następnie wprowadzona na rynek europejski. Pomimo legalnej produkcji, papierosy Jin Ling nigdy nie były przeznaczone do oficjalnej dystrybucji w Unii Europejskiej lub Rosji. Można je było nabyć jedynie w nielegalny sposób. Wietnamscy sprzedawcy uliczni sprzedawali je przed supermarketami i dworcami kolejowymi w Berlinie. Kontrabanda pochodziła z hurtowni w Polsce. Przemyt przez polską granicę odbywał się przez pośredników. Wśród nich byli mój ojciec i dziadek, którzy na szczęście nie wstąpili w szeregi Tygrysów Europy, jako że mój ojciec został wypatrzony przez czujnych niemieckich policjantów. Dziś kontynuuję ich dziedzictwo, choć w innym kontekście. Czasami jednak zadaję sobie pytanie: „Kim mógłby stać się mój ojciec, gdyby tamtego dnia nie interweniowała policja? Jaką formę przybrałaby jego wyjątkowa pokuta, podobna do kary godnej postaci ze świata Wilde’a?”.
Lukas Bury, urodzony w 1991 w Bonn, mieszkający w Reykjaviku, jest artystą wizualnym zajmującym się malarstwem, wideo, instalacją i performansem. Łączy niejasne motywy z historii sztuki, internetu, żarliwie próbując uformować z nich narrację. Jeśli nie udaje mu się tego zrobić, zamienia te niejasności w ostre uwagi na temat współczesności. Lukas studiował w ramach programu magisterskiego na Iceland University of the Arts, Hochschule für Bildende Künste w Brunszwiku i Brera Academy of Fine Arts w Mediolanie.
Lukas Bury zaprasza na wystawę „Zigaretten nach Berlin”, której otwarcie w Sign Gallery nastąpi 21 czerwca 2023 roku w godz. od 17:00 do 19:00.
Wystawa będzie czynna do 15 grudnia 2023 roku.
Kiedy: Od 21 czerwca do 15 grudnia 2023 r.,
Gdzie: Sign Gallery, Dugguvogur 43, 104 Reykjavik
