W ramach obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej Muzeum Gdańska zaprasza na wystawę „Wigry – polski statek z Wolnego Miasta Gdańska”.
Przygotowana przez Witolda Bogdańskiego, prezesa Stowarzyszenia Polonii Islandzkiej wraz z innymi członkami stowarzyszenia, ekspozycja opowiada historię frachtowca, który stał się symbolem obecności Rzeczpospolitej w porcie gdańskim. Zbudowany w 1912 r. jako River Dart, został w przededniu wojny zakupiony przez Bałtycką Spółkę Okrętową; uroczystość podniesienia bandery odbyła się 23 maja 1939 r. w Stoczni Gdańskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Wydarzenie, w którym udział wzięli m.in.: Piotr Blitek, prezes Rady Polskich Interesantów Portu Gdańskiego, ks. Bronisław Komorowski, późniejszy błogosławiony Kościoła katolickiego, kmdr Józef Poznański, przedstawiciel Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku oraz kmdr Tadeusz Ziółkowski, dyrektor Urzędu Pilotów, miało wymiar patriotyczny i propagandowy. Odbyło się bowiem zaledwie dwa tygodnie po sejmowym przemówieniu ministra Józefa Becka, w którym stwierdził on, że „Polska[od Bałtyku] odepchnąć się nie da!”
Wybuch wojny zastał Wigry w Antwerpii. Przez jakiś czas statek obsługiwał porty francuskie, a po upadku Francji, porty angielskie i śródziemnomorskie. W maju 1941 r. po raz pierwszy popłynął do Reykjaviku z ładunkiem cementu. Później wziął udział w konwoju SC. 42 przewożąc amunicję i broń, by w listopadzie 1941 r. wypłynąć z Anglii w swą drugą podróż do Islandii.
6 stycznia 1942 r. statek wyszedł w morze i dołączył do konwoju ON. 53 płynącego do Nowego Jorku. Po przebyciu 400 mil morskich dostał się w silny sztorm. Wobec poważnych uszkodzeń (awaria kotła, utrata szalupy ratunkowej i tratw) kpt. Władysław Grabowski podjął decyzję o powrocie do Reykjaviku. 15 stycznia, około godz. 12:00, statek przyjął uderzenia sztormu stulecia. Zdemolowany przez żywioł zaczął nadawać sygnał SOS, a załoga podjęła decyzję o opuszczeniu pokładu. W katastrofie zginęło 25 z 27 członków załogi.
Dzięki wieloletnim staraniom Witolda Bogdańskiego pamięć o „gdańskim” statku nie tylko jest pielęgnowana na Islandii, gdzie znajdują groby marynarzy, ale też coraz więcej osób poznaje jego historię w kraju.
Na wystawie zobaczymy zabytki związane z statkiem oraz jego załogą.
Temu celowi służy również wystawa „Wigry – polski statek z Wolnego Miasta”, którą można oglądać od 23 maja do 1 września lub dłużej, w Dworze Artusa – oddział Muzeum Gdańska, Długi Targ 43–44.
Wstęp wolny!
