Jak donosi mbl.is, rząd Islandii zatwierdził finansowanie przez państwo pomnika Hansa Jónatana, uważanego za pierwszego czarnoskórego człowieka, który osiedlił się w Islandii.
Okręgowi Múlaþing przyznano 3 miliony ISK (24 000 USD / 20 000 EUR) na zakup dzieła Frelsi, czyli „Wolność” autorstwa Sigurðura Guðmundssona. Pomnik zostanie ustawiony w Djúpivogur, we wschodnich fiordach, gdzie mieszkał Hans Jónatan.
Urodził się on w niewoli w 1784 roku na wyspie St Croix na Karaibach, która w owym czasie była kolonią duńską i częścią Duńskich Indii Zachodnich. Jego matka, Emilia Regina, była czarnoskórą niewolnicą, a domniemany ojciec, Duńczyk Hans Gram, pracował jako sekretarz rodziny von Schimmelmannów, będących właścicielami plantacji. W 1789 roku rodzina Schimmelmannów przeniosła się do Kopenhagi. Zabrali ze sobą Emilię Reginę, a później Hansa Jónatana. Kiedy Hans miał siedemnaście lat, uciekł z niewoli i wstąpił do duńskiej marynarki wojennej. Brał udział w morskiej bitwie pod Kopenhagą w 1801 roku i za swoje osiągnięcia otrzymał wolność od duńskiego następcy tronu – Friðrika.
Jednak żona właściciela plantacji, Henrietta, kazała go aresztować, twierdząc, że jest on jej własnością i że zamierzała go sprzedać w Indiach Zachodnich. Hans Jónatan i jego prawnik chcieli udowodnić przed sądem, że chociaż niewolnictwo jest legalne w Duńskich Indiach Zachodnich, to w samej Danii nie. Po przegranej sprawie Hans Jónatan został skazany na zesłanie do Indii Zachodnich, ale tam nie dotarł, gdyż uciekł do Islandii. A w Danii aż do końca XX wieku nikt nie wiedział, co się z nim stało.
W 1802 roku przybył do Djúpivogur. Jednym z pierwszych dostępnych źródeł dotyczących Hansa Jónatana w Islandii jest wpis w dzienniku norweskiego kartografa Hansa Frisaksa z 4 sierpnia 1812 roku:
„Sprzedawca w tutejszym sklepie pochodzi z Indii Zachodnich, nie ma nazwiska… ale nazywa siebie Hans Jónatan. Jest ciemnoskóry i ma kruczoczarne kręcone włosy. Jego ojciec jest Europejczykiem, ale matka – Afrykanką […]”.
Hans Jónatan ożenił się z Islandką Katrín Antoníusdóttir z farmy Háls, która była córką urzędnika okręgowego. Mieli troje dzieci, z których dwoje przeżyło.
W latach 1818–1827 pracował jako kierownik sklepu Ørum og Wulff w Djúpivogur. Był popularnym człowiekiem na wschodnich fiordach i podobno bardzo sympatycznym.
W 2018 roku naukowcy odtworzyli genom Hansa Jónatana, wykorzystując jedynie próbki tkanek jego potomków, a nie jego szczątki. Był to pierwszy raz, gdy ludzki genom został odtworzony bez użycia tkanek. W badaniu zidentyfikowano 788 potomków Hansa Jónatana i pobrano próbki od 182 jego krewnych. Badania były ułatwione ze względu na rzadkość pochodzenia afrykańskiego na Islandii, a także dzięki jednorodności islandzkiego materiału genetycznego oraz szczegółowym zapisom genealogicznym.
Wszyscy potomkowie tej pary stanowią dziś grupę około 900 osób.
Dokumentalny film o jego życiu, nakręcony przez Hjónina Valdimara Leifssona i Bryndís Kristjánsdóttir, pt.: „Maðurinn sem stal sjálfum sér” (w wolnym tłumaczeniu – Człowiek, który ukradł siebie), miał premierę w 2017 roku. Film został oparty na książce autorstwa antropologa Gísliego Pálssona, o tym samym tytule.
