Babcia Wierzba – Víðir
willow tree, wierzba płacząca,
tree of life, woman tree
drzewo życia, kobiece drzewo
Wierzba jest drzewem, które może być przewodnikiem na ścieżce duchowej. Szczególnie kobiety cenią sobie jego energię. Nazywana często „Babcią”, wierzba czeka na zwierzenia, żale, smutki, a nawet szloch z głębi serca. To drzewo przemiany dla kobiet zagubionych, onieśmielonych swoją siłą, osaczonych obowiązkami życia codziennego. Wiele podań, baśni i mądrości ludowych wykorzystuje postać Babci Wierzby. Pocahontas biegnie do Babci Wierzby, aby zwierzyć się ze swoich wątpliwości dotyczących mężczyzny, który pragnie jej dla siebie. Czuje się zagrożona, obawia się zdrady i sprzeniewierzenia własnym przekonaniom. Żali się, że mężczyzna nie rozumie sił przyrody, nie rozumie jej przodków i nie szanuje tego, co ona kocha ponad wszystko. Pod drzewem wierzby odnajduje spokój. Znajduje odpowiedzi na dręczące ją pytania.
Wierzba płacząca jest ściśle połączona z krajobrazem Polski. Szczególnie muzyka upodobała sobie to drzewo. Najbardziej może znany pomnik Fryderyka Chopina przedstawia artystę pod płaczącą wierzbą. Tak przedstawił słynnego muzyka Wacław Szymanowski, a pomnik został odsłonięty w listopadzie 1926 roku w Warszawskich Łazienkach. Wierzba otula muzyka, osłania przed światem. Staje się parasolem, baldachimem, zasłoną… Wszystkim, czego delikatny i niegdysiejszy muzyk mógłby zapragnąć. Jak ciężkie jest życie geniusza, można się domyślać. Gdzie tu pragmatyzm, gdzie tu walka o dobrą posadę, gdzie tu fortuna…
W ludowych wierzeniach wierzba towarzyszy osobowościom obdarzonym wrażliwością, elastycznością. Gałęzie wierzby są giętkie, trudno je złamać, chociaż są cienkie. Związane razem mogą posłużyć za huśtawkę. Tak bawiliśmy się z Babcią Wierzbą w Montessori w Gdańsku. Dzieciaki to uwielbiały. Bujać się na drzewie na splecionych gałęziach, jak na warkoczach starej, cierpliwej kobiety. Jej kołysanie budziło do życia sny.
Jakie zastosowanie ma wierzba? Czy można ją jeść bez obaw? Okazuje się, że tak! Drzewa należące do wiatropylnych mają smaczne kwiaty, a owocostany żeńskie można jeść jak warzywa. Młode owocostany żeńskie wierzby są prawdziwym rarytasem i smakują podobnie jak brokuły. Najlepiej objadać się nimi na wiosnę. Rwać prosto z drzewa i zajadać. Smacznego!
Wierzba islandzka „Víðir” to odmiana o krótkich pędach. Odmiana płacząca jest rzadko spotykana. W sprzedaży występuje drzewo o zwartym pokroju, o delikatnych, skręconych liściach, podobne do wierzby chińskiej. Jest to drzewko o wysokich walorach ozdobnych. W Islandii nasadzenie drzew jest jednym z najistotniejszych planów na przyszłość. Wierzba, wraz z brzozą i jarzębiną, jest gatunkiem rodzimym.
Magdalena Golon-Guzek
Reykjavik 2020
