Kleszcze dostają się na Islandię wraz z ptakami wędrownymi na wiosnę i żywią się krwią zwierząt oraz ludzi. Gdy przyczepią się do skóry, ważne jest, aby jak najszybciej je usunąć, ponieważ mogą przenosić bakterie i wirusy wywołujące poważne choroby.
Na Islandii występują setki gatunków roztoczy, do których należą kleszcze. Większość z nich to drapieżniki glebowe, które żywią się nicieniami i drobnymi owadami. „Najbardziej znany na Islandii jest gatunek atakujący ptaki morskie (Ixodes uriae), blisko spokrewniony z kleszczem pospolitym (Ixodes ricinus), który trafia na Islandię z ptakami wędrownymi” – stwierdził Gísli Már Gíslason, profesor emeritus hydrobiologii na Uniwersytecie Islandzkim.
Kleszcze stanowią realne zagrożenie dla ludzi. „Kleszcz pospolity przenosi dwa rodzaje patogenów. Po pierwsze, bakterie powodujące chorobę znaną jako borelioza, która powoduje zaczerwienienie wokół miejsca ukąszenia, a następnie może zaatakować inne narządy, zwłaszcza układ nerwowy. Drugą chorobą, którą może wywołać, jest wirusowe kleszczowe zapalenie mózgu”.
Przy usuwaniu wczepionego kleszcza należy zadbać o to, aby nie pozostawić jego aparatu gębowego w ranie. Najlepiej do wyciągnięcia kleszcza użyć pęsety.
Gísli zasugerował, że można też posmarować kleszcza olejem spożywczym, co spowoduje, że kleszcz zacznie się dusić i sam się odczepi. Jednak metoda ta nie jest obecnie zalecana i bezpieczna, gdyż kleszcz pod wpływem braku dostępu powietrza może zwrócić część pobranej krwi, co zwiększa ryzyko przeniesienia patogenów.
Kleszcze pospolite najczęściej spotkać można w lasach i terenach bujnie porośniętych roślinnością.
Tylko część z nich przenosi bakterie wywołujące boreliozę. „Mniej niż dziesięć procent kleszczy znalezionych na Islandii zawierało bakterie Borrelia. Ale to i tak wysoki odsetek” – powiedział Gísli. Tym bardziej, że kleszcze są na Islandii coraz częściej spotykane. Zawsze przybywały tu z ptakami wędrownymi na wiosnę. Kleszcze atakujące ptaki morskie nie przenoszą chorób na ludzi.
Cykl życiowy kleszcza trwa od roku do sześciu lat. Z jaj wykluwają się larwy, które muszą znaleźć żywiciela i wypić jego krew. Następnie larwy linieją, przechodząc w stadium nimfy, która także potrzebuje żywiciela. Po kolejnej wylince nimfy stają się dorosłymi samcami lub samicami, które również żywią się krwią.
Kleszcza najłatwiej złapać podczas spaceru.
„Trzeba zachować ostrożność w miejscach z wysoką roślinnością, gdzie siadają ptaki wędrowne. Kleszcze wspinają się na źdźbła traw czy inne rośliny i przyczepiają się do ssaków, gdy te przechodzą obok – do sierści, ale także do ubrań człowieka” – ostrzegł Gísli.
W niektórych przypadkach, wskazane jest skorzystanie z pomocy służby zdrowia. „Jeśli wokół miejsca ukąszenia pojawi się rumień, co może nastąpić nawet kilka dni po ukąszeniu, zdecydowanie należy zgłosić się do lekarza”.
Na stronie internetowej Heilsuvera można znaleźć szczegółowe informacje na temat kleszcza pospolitego i sposobów postępowania po ukąszeniu. Podkreślono tam, że ryzyko zakażenia pojawia się najczęściej dopiero po około 24 godzinach przebywania kleszcza w skórze. Dostępny jest tam również film pokazujący, jak prawidłowo usunąć kleszcza z użyciem pęsety.
