Islandia musi zrobić więcej w celu zwalczania korupcji i położyć większy nacisk na promowanie uczciwości osób, którym powierzono najwyższe funkcje państwowe oraz osób zajmujących się egzekwowaniem prawa. Taki jest wniosek ze sprawozdania sporządzonego przez organizację GRECO – Grupa Państw Przeciwko Korupcji.
W dniu dzisiejszym organizacja GRECO opublikowała swoje sprawozdanie dotyczące zgodności z piątą rundą oceny w sprawie Islandii w zakresie zapobiegania korupcji i propagowania uczciwości w jednostkach rządowych (najwyższych władz wykonawczych) i organach ścigania.
Odnotowano, że Islandia w zadowalający sposób wdrożyła tylko 4 z 18 zaleceń sformułowanych przez GRECO. Siedem z tych zaleceń zostało wdrożonych częściowo, a siedem nie zostało zrealizowanych.
Dalsze działania, jak stwierdzono w sprawozdaniu, są niezbędne do wykazania zadowalającego poziomu zgodności z zaleceniami w ciągu najbliższych 18 miesięcy.
W odniesieniu do osób, którym powierzono najwyższe funkcje państwowe, w sprawozdaniu stwierdza się, że:
– GRECO docenia fakt, że w następstwie sprawozdania [z piątej rundy oceny] rząd opracował ustawę, która objęła środki dotyczące konfliktu interesów w stosunku do osób, takich jak ministrowie, stali sekretarze i doradcy ministerialni.
– Ustawa reguluje między innymi zagadnienia dotyczące kontaktów z lobbystami, działalności zewnętrzne, oświadczeń majątkowych, prezentów i ograniczeń po zatrudnieniu. Wprawdzie wprowadzono przepisy dotyczące ograniczeń po zatrudnieniu, jednak GRECO uważa je za raczej słabe, w szczególności w odniesieniu do zakresu i długości okresu przejściowego.
– GRECO ubolewa, że nie poczyniono żadnych postępów w eliminowaniu rozbieżności między kodeksami postępowania mającymi zastosowanie do osób oraz w zapewnianiu wytycznych i poufnego doradztwa dla , którym powierzono najwyższe funkcje państwowe. Wreszcie, nie wprowadzono jeszcze skutecznych i regularnych mechanizmów podnoszenia świadomości w zakresie uczciwości osób, którym powierzono najwyższe funkcje państwowe.
– Jeśli chodzi o organy ścigania (LEA), prace są w toku, ale jak dotąd ich wyniki są ograniczone… Nadal należy skutecznie przydzielić odpowiednie środki, w tym na działania związane z integracją. Ponadto trzeba dokonać przeglądu struktury dowodzenia i ograniczyć ingerencję polityczną.
– Należy wprowadzić przejrzyste i sprawiedliwe procedury rekrutacji i kariery zawodowej, wzmacniając rolę komitetu ds. oceny kompetencji i określając kryteria rozwiązywania umów. Brak postępów w aktualizacji kodeksów postępowania policji i straży przybrzeżnej jest godny ubolewania i nie zgłoszono żadnej inicjatywy na rzecz ustanowienia skutecznego mechanizmu poufnego doradztwa.
– Należy jeszcze ustanowić mechanizm nadzoru i dochodzeń wewnętrznych. Z zadowoleniem przyjmuje się utworzenie nowych ram regulacyjnych, dotyczących równoległych działań, ale nadal oczekiwane jest przyjęcie podobnych ram dotyczących prezentów, gościnności i innych korzyści, także po okresie zatrudnienia.
– GRECO z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie nowej ustawy o ochronie osób zgłaszających przypadki naruszenia, ale konieczne będą również konkretne środki służące jej wdrożeniu w praktyce… W związku z powyższym konieczne są dalsze postępy, aby wykazać możliwy do przyjęcia poziom zgodności z zaleceniami w ciągu najbliższych 18 miesięcy.
Pełne sprawozdanie w języku angielskim można przeczytać TU.
Monika Szewczuk
