Jak się okazuje, współpraca polsko-islandzka wre nie tylko na Wyspie. W czwartek uczestniczyłam w spotkaniu polsko-islandzkiej grupy parlamentarnej. Jeśli nie wiedzieliście o istnieniu takiej formacji w polskim Sejmie, nie martwcie się – powstała stosunkowo niedawno, bo ukonstytuowała się 11 kwietnia 2019. Nie jest to jednak pierwsza polsko-islandzka grupa w parlamencie: w poprzedniej kadencji, również pod jej koniec, polscy posłowie zapoczątkowali współpracę z Islandią na tym szczeblu.
Czym zajmuje się taka grupa? Polscy posłowie zrzeszają się w różne grupy i komisje, niektóre z nich dotyczą kwestii wewnętrznych, takich jak zdrowia czy edukacji, inne zaś skupiają się na współpracy międzynarodowej. To właśnie w ramach takiej współpracy powstają tzw. grupy bilateralne. Na stronie sejmu znajdziecie całą listę krajów, z którymi współpracuje polski sejm. Bilateralizm z niektórymi z państw, np. z Francją, ma dłuższe tradycje, są też jednak grupy całkiem nowe, tak jak ta islandzka. Posłowie mogą należeć do kilku grup jednocześnie, tak jak poseł Marek Rząsa, wiceprzewodniczący grupy polsko-islandzkiej, który jest również aktywny we współpracy z Ukrainą.
Polsko-islandzka grupa parlamentarna ma 14 członków (wszystkie nazwiska znajdziecie na TEJ stronie). Na spotkaniu, które odbyło się w czwartek obecny był przewodniczący, pan poseł Andrzej Kryj, wiceprzewodnicząca, pani poseł Lidia Burzyńska, jak również pani poseł Marta Kubiak. W spotkaniu uczestniczyli również goście z zewnątrz: Konsul Honorowy Republiki Islandii w Warszawie, pan Bogusław Szemioth, Dyrektor Departamentu Polonii Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej, pani Regina Jurkowska, oraz Emiliana Konopka (autorka projektu Utulę Thule). Celem spotkania było omówienie dotychczasowej współpracy polsko-islandzkiej oraz przedstawienie planów na przyszłość (z nadzieją, że w sejmie następnej kadencji grupa ta utworzy się ponownie).
Na czym dokładnie polega współpraca polsko-islandzka na szczeblu parlamentarnym? Jeszcze przed oficjalnym otwarciem posiedzenia, przewodniczący Andrzej Kryj opowiedział gościom o genezie zawiązania grupy. Szczególne zainteresowanie posłów Islandią miało swoje źródło w wyjeździe reprezentacji Komisji Łączności z Polakami za granicą (LPG) na Wyspę. Członkowie Komisji spotkali się wówczas w islandzką Polonią, odwiedzili miejsca w sposób szczególny działające na rzecz integracji Polaków na Wyspie (m.in. Szkołę Polską), jak też Zakon Sióstr Karmelitanek w Hafnarfjörður. Posłowie mieli też okazję poznać premier Islandii, Katrín Jakobsdóttir. Zachwyt nad islandzkim krajobrazem, jak też uświadomienie sobie dużej rangi polskiej mniejszości na Islandii zaowocowało utworzeniem grupy tuż po powrocie.
Ze spotkania wynika, że głównym celem współpracy będzie wsparcie Szkoły Polskiej w Reykjaviku i utworzenie Szkolnego Punktu Konsultacyjnego (Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, w skrócie ORPEG) przy Ambasadzie RP w Reykjaviku. Zmiana nazwy ma nastąpić już we wrześniu bieżącego roku, ale pełna procedura może jeszcze potrwać kilka miesięcy. Beneficjentem tego projektu mają być dzieci polskich emigrantów, na co dzień uczący się w szkołach islandzkich. Choć obecnie funkcjonuje Szkoła Polska, ma ona charakter weekendowy, a nie wszystkie dzieci mogą przyjeżdżać na zajęcia w stolicy z innych części Wyspy. Najważniejszym celem jest więc utworzenie możliwości nauki języka polskiego jako języka dodatkowego, co zdaniem posłów ułatwi integrację w polskiej szkole przy ewentualnym powrocie emigrantów do Polski. Wszystko jest jednak jeszcze na etapie planów i pomysłów, a przebieg tego przedsięwzięcia zależy od członków grupy w nowej kadencji.
Podczas posiedzenia przemawiał również konsul Bogusław Szemioth, dzieląc się swoją dotychczasową działalnością. Ze względu na fakt, że Ambasador Islandii w Polsce, pan Martin Eyjólfsson przebywa na stałe w Berlinie, to właśnie honorowy konsulat Republiki Islandii w Warszawie przejmuje najważniejsze obowiązki, w tym opiekę nad Islandczykami mieszkającymi lub przyjeżdżającymi do Polski. Pan konsul podkreślił również działającą już współpracę na tle gospodarczym, w tym częste zjawisko zamawiania wyposażenia do islandzkich mieszkań w polskich firmach. Równie istotna jest współpraca na tle uczelnianym; warto nadmienić chociażby o konkursie PISCES, który adresowany jest do studentów polskich kierunków związanych z rybołówstwem, pragnących poszerzyć swoją wiedzę i umiejętności na Islandii.
Następnie głos przekazano Emilianie Konopce, wieloletniej prezesce Studenckiego Klubu Islandzkiego, a obecnie autorce projektu Utulę Thule. Emiliana działa przede wszystkim na rzecz promocji kultury islandzkiej w Polsce poprzez organizowane wydarzenia oraz pisane teksty. Wkrótce Emiliana będzie mogła podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem także z islandzką Polonią. Wszystko wskazuje na to, że w styczniu 2020 roku przyjedzie do reykjawickiego Norræna Húsið na praktyki. Jednym z jej zadań będzie właśnie stworzenie programu kulturalnego dla Polaków mieszkających w Islandii, a więc przybliżanie im kultury islandzkiej i skandynawskiej.
Spotkanie skończyło się z optymizmem i nadzieją na owocną współpracę w następnej kadencji. Pan Konsul wspomniał nawet o planach utworzenia lustrzanej formacji w islandzkim Althingu, co tylko zacieśniłoby relacje polsko-islandzkie. Jedno jest pewnie: przy tak aktywnie działającym ambasadorze RP w Islandii, Gerardzie Pokruszyńskim, oraz fantastycznie rozwiniętym stowarzyszeniom i projektom polonijnym, wsparcie ze strony Sejmu rozwinie współpracę na szczeblu politycznym, co tylko wzbogaci obecną przyjaźń polsko-islandzką.
Emiliana Konopka – Utulę Thule
