Najczęściej fotografowanym islandzkim kościołem jest niewątpliwie Hallgrímskirkja, wznoszący się na wzgórzu Skólavörðuholt w centrum Reykjaviku. Warto jednak pamiętać o innych urokliwych i nietypowych kościołach i kapliczkach, rozsianych po całej wyspie. Oto dziesięć z nich.
1. Ábæjarkirkja w Skagafjörður (Islandia Północna)
Kościół wzorowano na islandzkich domach krytych darnią. Ta wybudowana w 1922 kapliczka jest jednym z najstarszych budynków zaprojektowanych przez dawnego architekta państwowego Guðjóna Samúelssona. Mapa – TU.
2. Kościół klepkowy – Stafkirkjan, na wyspie Heimaey (Islandia Południowa)
Ten niezwykły kościół sprezentowali Islandczykom Norwegowie w roku 2000, aby upamiętnić tysiąclecie chrześcijaństwa na Islandii. Architektura budynku ma przypominać o erze wikingów, dlatego wewnątrz znajdziemy replikę średniowiecznej nastawy ołtarzowej.
3. Árbæjarkirkja w skansenie Árbæjarsafn w Reykjaviku
Ten pokryty darnią budynek wybudowano w roku 1834, ale w 1960 przeniesiono go do skansenu Árbæjarsafn.
4. Kópavogskirkja w Kópavogur (obszar metropolitalny)
Budowę kościoła rozpoczęto w roku 1958, a zakończono ją cztery kata później. Ten nietypowy budynek wznosi się na wzgórzu Borgarholt w miejscowości Kópavogur na przedmieściach Reykjaviku. Ze wzgórza roztacza się wspaniały widok na półwysep Reykjanes i Snæfellsnes.
5. Þingvallakirkja w Parku Narodowym Þingvellir (Islandia Południowa)
W dokumentach archiwalnych znajdziemy informację, że kościół w Þingvellir wzniesiono wkrótce po nawróceniu Islandczyków na chrześcijaństwo w roku 1000. Norweski król Ólafur Haraldsson przysłał Islandczykom drewno i dzwon na budowę kościoła klepkowego. Budynek nazwano Þingmannakirkja – „kościół parlamentarzystów”.
Kościół, który dziś znajdziemy w Þingvellir, wybudowano w roku 1859. W jego wnętrzu znajduje się skromny ołtarz z roku 1834 oraz drewniana ambona.
6. Flateyjarkirkja na wyspie Flatey (Islandia Zachodnia)
W tym budynku znajduje się obecnie najmniejsza biblioteka na Islandii. Kiedyś we Flateyjarkirkja znajdował się Flateyjarbók – największy średniowieczny islandzki manuskrypt, zawierający teksty skandynawskich sag.
Wyspa Flatey była niegdyś ośrodkiem kulturalnym Islandii – w najwyżej położonym punkcie wyspy znajdował się duży klasztor. Kościół, który możemy tam zobaczyć dziś, wybudowano w roku 1926 i ozdobiono malowidłami Baltasara Sampera.
7. Hofskirkja w Öræfi (Islandia Południowa)
Pomimo wielu klęsk żywiołowych i szalonej islandzkiej pogody, ten kościół już od 130 lat stoi w Öræfi, około 20 kilometrów na wschód od lodowca Vatnajökull. Dach wykonano z kamiennych płyt i pokryto darnią. Hofskirkja jest jednym z sześciu islandzkich kościołów znajdujących się w rejestrze zabytków, a od roku 1953 utrzymaniem budynku zajmuje się Muzeum Narodowe Islandii.
8. Kościół Selárdalskirkja Samúels w dolinie Selárdalur (Fiordy Zachodnie)
Kościół wybudował islandzki farmer i artysta z Selárdalur, Samúel Jónsson, nazywany też „artystą z sercem dziecka”. Jónsson namalował też nastawę ołtarzową, którą chciał podarować parafii z okazji jest 200-lecia. Urzędnicy kościelni nie przyjęli jednak prezentu, ponieważ posiadali już inną nastawę ołtarzową.
9. Auðkúlukirkja w Húnvatnssýsla (Islandia Północno–Zachodnia)
Unikatową cechą kościoła Auðkúlukirkja jest jego okrągły kształt. Budynek wybudował w 1894 roku Þorsteinn Sigurðsson z doliny Sauðárkrókur. Mapa – TU.
10. Kościół Þingeyrarkirkja w Þingeyri (Islandia Północno-Zachodnia)
Kościół ufundował poseł Ásgeir Einarsson, a jego budowa trwała 13 lat. Kamienie, które wykorzystano do budowy, były przyciągnięte na saniach z miejscowości Nesbjörg, położonej na zachód od Þingeyri.
Ilona Dobosz
