24 czerwca to dzień urodzin Jana Chrzciciela. Decyzją kościoła rzymskiego daty narodzin Jezusa Chrystusa i Jana Chrzciciela ustalono w starożytne święta przesilenia, najkrótsze i najdłuższe dni w roku na półkuli północnej.
Rzymianie nie przewidzieli jednak, że po wprowadzeniu kalendarza juliańskiego w I wieku p.n.e., daty te przesuną się o trzy dni. Noc świętojańska przestała zatem przypadać na najdłuższy dzień w roku.
Na Islandii obchody tego święta nie są zbyt rozbudowane. Mniejsze grupy ludzi czasami spotykają się w ten dzień, tańczą i dobrze się bawią. Jednak folklor związany z tym dniem jest silny na Islandii.
W Norwegii i Finlandii z okazji nocy świętojańskiej rozpalane są ogniska. W Szwecji i Danii najdłuższy dzień w roku obchodzony jest 21 czerwca. Wiele zwyczajów jest związanych z pleceniem wianków.
Portugalia, Łotwa, Włochy, Węgry i Bułgaria to jedne z wielu krajów, które mają tradycje związane z tym dniem. Zazwyczaj mają one charakter religijny.
W islandzkim folklorze noc świętojańska jest jedną z czterech nocy uważanych za najbardziej niezwykłe. Pozostałe noce to Wigilia Bożego Narodzenia, Sylwester i Trzynasta Noc. Przyroda w tym czasie ma być wypełniona specjalnymi mocami leczniczymi.
Naturalne kamienie i zioła działają wtedy lepiej.
Według starych wierzeń, bardzo zdrowe jest wytarzanie się tej nocy nago w rosie. W ten sposób można wyleczyć wszystkie choroby i uchronić się przed zachorowaniem w następnym roku.
Według szwedzkiego folkloru w noc świętojańską młodym dziewczynom przyśnią się ich przyszli mężowie, jeśli umieszczą siedem różnych kwiatów pod poduszką lub przed snem zjedzą mocno osoloną owsiankę, a potem przyniosą wodę, aby ugasić pragnienie.
W Polsce obchodzona jest Noc Kupały – święto witalności i płodności. Pochodzenie nazwy święta jest nieznane – może tak u dawnych Słowian nazywało się bóstwo płodności?
Inna nazwa to Sobótka, która była świętem kobiet, zwłaszcza młodych. Tej nocy młodzi ludzie mogli bez żadnych formalności łączyć się w pary.
Poszukiwano też kwiatu paproci, który zakwitał tylko w tę jedną noc, a znalazcy miał dać szczęście i bogactwo.
Jeśli uwity tego dnia wianek puszczony przez dziewczynę na wodę utonął, wróżyło jej to rychłą śmierć. Jeśli pływał, wróżył ślub, a mężem miał zostać młodzian, który wyłowił wianek.
