Komisja ds. opracowania wytycznych dotyczących utworzenia parku narodowego na Wyżynach Centralnych Islandii przedłożyła swój raport końcowy Ministerstwu Środowiska i Zasobów Naturalnych. Raport zawiera kompleksowy przegląd obszarów natury, istniejącej ochrony, wykorzystania i infrastruktury oraz cztery scenariusze przewidujące powstanie jednego lub większej liczby nowych parków na tym obszarze.
Region Wyżyn Centralnych jest przeważnie niezdatny do zamieszkania. Jest to jeden z największych obszarów lądowych w Europie bez stałych mieszkańców.
Raport ma stanowić podstawę do dyskusji i podejmowania decyzji dotyczących ochrony tych obszarów. Przedstawiono w nim cztery różne scenariusze.
W pierwszym zaproponowano park narodowy obejmujący 85% terenów wyżynnych w centralnej części Islandii, czyli około 40% powierzchni wyspy. Park byłby podzielony na siedem części i byłby zarządzany podobnie jak Park Narodowy Vatnajökull, gdzie zdecentralizowane rady regionalne są odpowiedzialne za poszczególne części, ale polityka, forma organizacji, wydawanie licencji i sposób administrowania są ustalane przez organ centralny. Sądzi się, że ten scenariusz jest w stanie zapewnić kompleksową ochronę obszaru i umożliwi zarządzanie turystyką na całym tym obszarze. W tym scenariuszu nie przewiduje się budowy nowych elektrowni na obszarze parku.
Drugi scenariusz przewiduje utworzenie czterech parków narodowych, których lokalizacja odpowiadałaby obszarom obecnie chronionym wraz z lodowcami i terenem, na który one wpływają. Każdy park byłby zarządzany przez radę regionalną, a jego obszar należałby do parku lub z nim graniczył. Ten scenariusz zwiększyłby ochronę lodowców, ale miałby niewielki wpływ na inne tereny. Zdecentralizowane podejście do zarządzania mogłoby doprowadzić do niespójności w obsłudze gości odwiedzających poszczególne parki. Budowa elektrowni i linii przesyłowych energii elektrycznej nadal byłaby kontynuowana zgodnie z wytycznymi Landsnet.
W trzecim scenariuszu proponuje się sześć parków narodowych, z których każdy byłby zarządzany przez jedną radę regionalną bez scentralizowanej administracji. Obecnie chronione obszary pełniłyby rolę rdzenia każdego z parków narodowych, choć ich powierzchnia mogłaby ulec zmianie. Uważa się, że wyzwania byłyby podobne jak w scenariuszu drugim.
Czwarty scenariusz przedstawia po prostu obecny stan, bez żadnych warunków wstępnych dla kompleksowej ochrony Wyżyn Centralnych w odniesieniu do przyrody, dzikiej fauny i flory, bioróżnorodności czy formacji geologicznych.
Z raportu wynika, że aby osiągnąć cele związane z ochroną tego obszaru, należy wzmocnić instytucje prawnie odpowiedzialne za ten teren.
Grupa GMT/Monika Szewczuk
