Tajemnicze kręgi na szczycie półwyspu Seltjarnarnes, w pobliżu rezerwatu przyrody Örfirisey na wschód od centrum Reykjavíku, mogą być ruinami budowli z epoki Wikingów, które zostały zbudowane przez irlandzkich osadników. W miejscu tym nie prowadzono systematycznych wykopalisk archeologicznych, ale lokalny geolog, S. Helgason, uważa, że kręgi te wskazują na celtycko-irlandzką obecność wśród osadników w epoce Wikingów na Islandii.
Odkryte w latach 80. i datowane na epokę Wikingów
Nic nie wiadomo o pochodzeniu i charakterze kręgów. Nie są one widoczne z ziemi, ale w pewnych warunkach są widoczne z powietrza.
Budowle z epoki Wikingów / Kręgi są widoczne tylko z powietrza. Wydaje się, że są one pozostałością po okrągłych murach granicznych. Fot. Þorgeir Helgason
Jedyne badania naukowe w tym miejscu zostały przeprowadzone przez pracowników Muzeum Narodowego pod koniec lat 90. ubiegłego wieku. Sądzi się, że budowle, po których pozostały te kręgi, zostały zbudowane na warstwie tefry powstałej tuż po pierwszym okresie osadnictwa.
Celtyccy osadnicy wśród nordyckich Wikingów?
„Warstwa osadnictwa” to warstwa tefry powstała po erupcji wulkanu w obszarze lodowca Torfajökull, datowanej na 871 rok, co zgadza się z rokiem 874 wskazywanym w Sagach jako okres osadnictwa na Islandii. Można z tego wnioskować, że kręgi te są pozostałością budowli z tamtego okresu.
Z licznych badań, w tym z datowania izotopem węgla C14, wynika, że osadnictwo islandzkie rozpoczęło się znacznie wcześniej, być może nawet 100 lat przed przybyciem na obszar dzisiejszego Reykjavíku Ingólfura Arnarsona (według Księgi Osadnictwa – Landnámabók). Oznaczałoby to, że od faktycznego osiedlenia się ludzi na Islandii minęło jeszcze więcej czasu, a w Księdze Osadnictwa i Sagach w pomroce dziejów przepadło wiele szczegółów.
Pole na północ od muzeum Nesstofa
Kręgi znajdują się na otwartym polu na zachód od starego gospodarstwa. Fot. Þorgeir Helgason
Niektórzy historycy i archeolodzy, w tym Þorvaldur Friðriksson, są przekonani, że wśród tych szczegółów, które pominięto w źródłach pisanych, znajdują się znaczne wpływy irlandzkie i celtyckie. Þorvaldur jako dowód silnej obecności celtyckiej wskazał nazwy miejsc, które wydają się mieć celtyckie korzenie, szczególnie w południowo-zachodniej Islandii i w okolicach zatoki Faxaflói. Powiedział dla stacji telewizyjnej Stöð 2, że kręgi potwierdzają tę teorię.
Celtyckie wpływy
Þorgeir powiedział natomiast, że chociaż kręgi tego rodzaju rzadko występują w Islandii, to w irlandzkim krajobrazie można ich znaleźć wiele.
„W Irlandii takie tradycyjne budownictwo dominowało co najmniej do 1200 roku. Ludzie stawiali mury graniczne takich rozmiarów, jak te, które tutaj widzimy, a faktyczne budynki, przybudówki czy mieszkania, znajdowały się wewnątrz murów granicznych”.
Þorgeir argumentuje, że okręgi te wskazują na silniejszą obecność celtycką w osadnictwie islandzkim niż ta, o której można przeczytać w Sagach.
icelandmag.is/Grupa GMT/Monika Szewczuk
