Islandia jest jednym z najbardziej oczytanych krajów świata. Statystyki mówią, że co dziesiąty Islandczyk wydał lub wyda książkę. Mimo tego (lub dzięki temu), że populacja jest niewielka, a wyspa odseparowana od reszty Europy, islandzka literatura, ta dawna i ta współczesna, cieszy się sporą popularnością jak na tak niewielki kraj.
Wizyta na Islandii nie będzie kompletna bez zagłębienia się w tutejsze dziedzictwo literackie, które gra niezwykle istotną rolę w historii, duchowości i sposobie myślenia Islandczyków.
Oto kilka pomysłów, jak podczas wizyty na Islandii poznać literaturę tego małego, ale zakochanego w książkach kraju.
1. Centrum Sag Islandzkich
Zanim pojęcie powieści zaczęło na dobre funkcjonować w języku, Islandczycy już tworzyli taki rodzaj literatury. Islandzkie sagi to zbiór pisanych prozą opowieści o życiu i zmaganiach pierwszych islandzkich osadników (IX – XI w.) Ta średniowieczna antologia jest powszechnie uważana za fundament literatury europejskiej.
Dlatego w Hvolsvöllur na południu Islandii otwarto Centrum Sag, które przeniesie Was do fascynującego, romantycznego, ale i targanego konfliktami świata pierwszych islandzkich osadników.
Zapraszamy na stronę Centrum – TU.
2. Centrum Þórbergur
Podróżując na zachód południowym wybrzeżem Islandii, natkniemy się na centrum Þórbergur, poświęcone życiu i twórczości pisarza Þórbergura Þórðarsona, urodzonego w tamtych okolicach.
Þórðarson pisał poezję, a także powieści biograficzne i autobiograficzne. Pisarz uważany jest za jednego z najwybitniejszych, najbardziej kreatywnych islandzkich autorów dwudziestego wieku.
Interesował się także językiem esperanto, dlatego w centrum znajdziemy wiele znaków informacyjnych w tym właśnie języku.
Więcej informacji znajduje się TU i TU.
3. Gljúfrasteinn
Gljúfrasteinn w Mosfellsdalur (na wschód od Reykjaviku) to dom sławnego islandzkiego pisarza Halldóra Laxnessa, przekształcony obecnie w muzeum.
Halldór Laxness urodził się w 1902 roku. Pierwszą powieść wydał, mając zaledwie siedemnaście lat. Był autorem wielu powieści, sztuk, wierszy, esejów, a nawet tłumaczeń. W 1955 roku został laureatem Literackiej Nagrody Nobla.
Do jego najpopularniejszych dzieł należy powieść „Niezależni: Saga islandzkiej doliny”, utrzymana w konwencji social realizm, opisująca losy hodowcy owiec Guðbjartura Jónssona i niszczycielskie skutki jego walki o niezależność i samodzielność.
W muzeum są dostępne wycieczki z przewodnikiem. Ściany domu ozdobiono obrazami sławnych islandzkich malarzy z dwudziestego wieku.
Strona muzeum TU.
4. Dom Nonniego
Położony w północnym mieście Akureyri, Dom Nonniego (Nonnahús) to muzeum i rodzinny dom pisarza Jóna „Nonniego” Sveinssona.
Sveinsson pisał książki dla dzieci o jego dzieciństwie na Islandii, w tym sławne historyjki Nonni i Manni. Opowiadania wydano w języku niemieckim, ale przetłumaczono je na ponad czterdzieści języków.
Muzeum jest otwarte dla zwiedzających latem. Możliwa jest też wycieczka w sezonie zimowym po wcześniejszym telefonicznym ustaleniu terminu.
Strona muzeum TU.
5. Festiwal Literacki w Reykjaviku
Podczas tej corocznej imprezy możemy uczestniczyć w wielu wydarzeniach literackich z udziałem autorów z wyspy i z zagranicy.
Festiwal organizowany jest co roku od 1985; w minionym roku miał miejsce na początku września. Organizatorzy zapraszają na dyskusje literackie, wydarzenia poświęcone literaturze oraz zamykający festiwal „Bal Literacki”, na którym każdy znajdzie coś dla siebie.
Strona festiwalu TU.
To zaledwie kilka pomysłów, które pozwolą Wam zagłębić się w islandzką literaturę. Wystarczy zajrzeć do średniowiecznych manuskryptów w Culture House w Reykjaviku; kupić używane książki w Starej Księgarni w Flateyri na Fiordach Zachodnich; przespacerować się ulicami Reykjaviku i zanurzyć się w atmosferę, która zainspirowała nie jednego autora współczesnych kryminałów.
To tak proste jak otwarcie książki…
Iceland Monitor/Ilona Dobosz
