Nowe badanie przeprowadzone na fokach w Ísafjörður rzuca ważne światło na wpływ transportu na ich zachowanie. Artykuł „Assessing the Impact of Transportation on Seal Behaviour: A Case Study from Ísafjörður, Iceland” (Ocena wpływu transportu na zachowanie fok: analiza przypadku z Ísafjörður, Islandia) zawiera zalecenia dotyczące wprowadzenia pewnych ograniczeń w transporcie na tym obszarze.
Kluczem do zrozumienia artykułu są dwa terminy związane z zachowaniem fok – hauling-out i flushing. Mianem hauling-out określa się sytuację, w której foki opuszczają wodę, aby zgromadzić się na plaży lub cyplu, co jest niezbędne do rozmnażania, niektórych rodzajów żerowania i odpoczynku. Flushing to natomiast zachowanie polegające na tym, że foki wracają z lądu do wody. Badanie to koncentrowało się głównie na fokach szarych i pospolitych.
Obserwacje zachowania fok w porcie prowadzono od września 2021 r. do maja 2023 r. Ísafjörður leży nad wąskim fiordem, na którym znajduje się lotnisko, główna droga i ruchliwy port z wieloma formami transportu wodnego.
Jak czytamy w streszczeniu, uzyskane dane wskazują, że „jednostki pływające, w szczególności kajaki, znacznie wpływają na zachowanie fok, uruchamiając ich czujność i powodując powracanie do wody. Pojazdy powietrzne również wywołują reakcje stresowe, podczas gdy pojazdy drogowe charakteryzują się mniejszym oddziaływaniem. Wyniki te wskazują na duży wpływ działalności człowieka, zwłaszcza transportu, na zachowanie fok podczas przebywania na lądzie, co sugeruje potrzebę opracowania strategii mającej na celu jego ograniczenie”.
Ptaki, pogoda i pływy również wpływały na zachowanie fok. W rzeczywistości stwierdzono, że to ptaki najczęściej wywoływały u fok wzmożoną czujność. Flushing był jednak najczęściej powodowany przez ręczne jednostki pływające, w szczególności kajaki, ponieważ fokom przypominają one zagrażające im drapieżniki.
„O ile wpływu ptaków na foki nie można złagodzić, o tyle zakłócenia powodowane przez transport powinny być brane pod uwagę przy ochronie płetwonogich, szczególnie w przypadku foki pospolitej, której liczebność na Islandii spada (S. Granquist 2022)” – czytamy w artykule. „Takie czynniki transportowe wydają się być dwa razy bardziej uciążliwe dla fok podczas houling-outu niż zjawiska naturalne”.
W związku z powyższym w artykule zaleca się wprowadzenie pewnych środków łagodzących w zakresie transportu celem zmniejszenia stresu dla rodzimej populacji fok.
„Na ekologię fok wpływają zakłócenia powodowane przez ptaki i działalność człowieka (np. kajakarstwo, spacery), ale transport niesie ze sobą dodatkowe skutki” – czytamy we wnioskach. „Chociaż drogi nie przecinają bezpośrednio siedlisk fok, pojazdy generują hałas i przyciągają ich uwagę. Samoloty przelatują nad obszarami hauling-outu na niskich wysokościach, a po wylądowaniu jadą w kierunku lotniska, co sprawia wrażenie, że zbliżają się do fok. Ponadto łodzie wpływające lub wypływające z portu Ísafjörður płyną w kierunku fok przed skrętem, powodując, że zwierzęta dostrzegają ich zbliżanie się i potencjalnie stają się niespokojne. Chociaż nie zaobserwowano tego podczas niniejszego badania, w zatoce uprawia się również wakeboarding i jazdę na nartach wodnych. Wszystkie te czynniki związane z transportem stanowią dodatek do naturalnych uciążliwych zjawisk, takich jak oddziaływanie ptaków lub warunki pogodowe”.
